
Historia apteczki sięga czasów starożytności, kiedy to kapłani starożytnych cywilizacji takich jak Egipt, Mezopotamia, i starożytna Grecja zajmowali się zarówno sprawami duchowymi, jak i medycznymi gromadząc i przechowując stworzone w tym celu lekarstwa oraz środki medyczne. W kolejnych epokach, w których dominowały wojny ludzie szybko zauważyli, że opatrywanie ran i leczenie chorób pozwala rewitalizować armię, hamując w ten sposób utratę żołnierzy i rozpad wojska. Rekonwalescencja po urazach pozwalała na powrót do sprawności i dalszą działalność na rzecz swojego państwa lub królestwa. Prekursorem udzielania pierwszej pomocy stał się ówczesny chirurg Napoleona Dominique Jean Larrey, który jako pierwszy wprowadził segregowanie pacjentów z urazami wojennymi, punkty sanitarne, ambulanse odbierające rannych z pola bitwy. Pozwalało to na przeprowadzanie działań ratujących życie i zapobiegało utracie znacznej liczby żołnierzy. Opatrywanie ran, amputacje kończyn i opanowywanie krwotoków stanowiło ogromne znaczenie podczas wielkich bitew. Duże znaczenie dla powodzenia wszystkich tych działań miał sposób przechowywania i szybka dostępność do leków.
W 1873 roku niemiecki chirurg Johann Friedrich August von Esmarch zaproponował zestaw pierwszej pomocy dla niemieckiego wojska zawierający opatrunki, bandaże i nożyczki, co pozwoliło szybko udzielać pierwszej pomocy. Z czasem takie zestawy pojawiły się wśród ludności cywilnej, tworzone indywidualnie przez jednostki medyczne. Dość dużą popularnością cieszyły się wśród podróżujących zwłaszcza w transporcie kolejowym i morskim, wspomagając przy wypadkach i chorobach podczas podróży, co pozwoliło reagować na nagłe sytuacje. Postęp w przemyśle farmaceutycznym umożliwił produkcję gotowych leków oraz innych produktów medycznych, które mogły być przechowywane i transportowane w apteczkach. Wraz ze wzrostem popularyzacji udzielania pierwszej pomocy, apteczki stały się standardowym wyposażeniem domów, samochodów, oraz miejsc pracy.
Co zawiera apteczka pierwszej pomocy?
Obecnie apteczka pierwszej pomocy jest obowiązkowym wyposażeniem we wszystkich zakładach pracy, co reguluje art. 209(1) Kodeksu pracy, a jej ilość i rozmieszenie zależy od rodzaju działalności, liczby pracowników oraz rodzaju zagrożeń występujących w danym środowisku. Co więcej, aby zapewnić sprawne udzielanie pierwszej pomocy, apteczki muszą być odpowiednio oznakowane. Znaki, które zobaczymy przy apteczce to:
• Instrukcja udzielania pierwszej pomocy
• Wykaz osób przeszkolonych do udzielania pierwszej pomocy
• Oznakowanie punktu pierwszej pomocy
Przepisy nie narzucają konkretnego wyposażenia, a ich zawartość powinna być dostosowana do zakładu pracy i ustalona z lekarzem sprawującym opiekę nad pracownikami. Apteczka pierwszej pomocy powinna zawierać wykaz zawartego w niej ekwipunku, a do obsługi apteczki powinna zostać wyznaczona osoba, która będzie sprawować pieczę nad stanem jej wyposażenia. Do zadań takiej osoby należy dbanie o ważność produktów oraz kompletność wyposażenia. W dzisiejszych apteczkach znajdziemy:
- Przylepce
- Nożyczki
- Zestawy plastrów
- Opatrunki
- Chusty opatrunkowe
- Opaski podtrzymujące
- Koc ratunkowy
- Kompresy
- Chusta trójkątna
- Jednorazowe maseczki
- Rękawice winylowe
- Nasączane chusteczki
W apteczkach natomiast wykluczono przechowywanie leków oraz środków przeciwbólowych ze względu na ich indywidualne zastosowanie, które źle dobrane mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia lub pogorszenie stanu zdrowia osób, które je zastosowały. Apteczka służy udzieleniu pierwszej pomocy przed przyjazdem odpowiednich służb, które mają umiejętności i wiedzę na temat podawania substancji leczniczych, po odpowiedniej ocenie stanu zdrowia.
Jak wyglądają dzisiejsze apteczki?
Apteczki pierwszej pomocy dostępne na rynku są wykonane tworzyw ABS (forma walizki), tkanin wodoodpornych lub gumowych materiałów w zależności od ich przeznaczenia. Różnią się designem lub spełniającymi normami np. DIN 13164. Mogą być wieszane na ścianach, stawiane w wyznaczonych miejscach lub być przenośne. Wielkość ich wyposażenia wpływa finalnie na cenę ich zakupu.
Przykłady przeznaczenia apteczek pierwszej pomocy:
- Apteczka pierwszej pomocy HACCP
- Apteczka przenośna na oparzenia
- Apteczka samochodowa
- Przemysłowa apteczka pierwszej pomocy
- Osobista apteczka pierwszej pomocy
- Naścienna apteczka pierwszej pomocy
źródło: www.cederroth.com oraz www.apteczki.com.pl