
Instrukcja BHP - prace niebezpieczne pod względem pożarowym
ESB-IN-C-061
ESB-IN-BW-061
Podstawowe informacje:
Prace niebezpieczne pod względem pożarowym - należy przez to rozumieć prace remontowo-budowlane związane z użyciem otwartego ognia, cięciem z wytwarzaniem iskier mechanicznych i spawaniem, prowadzone wewnątrz lub na dachach obiektów, na przyległych do nich terenach oraz placach składowych, a także prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem. W szczególności należy przed ich podjęciem należycie się przygotować, zachowywać szczególną uwagę i staranność w trakcie ich wykonywania oraz sprawdzać dokładnie miejsce prac po zakończeniu prac. Często w związku z nieuwagą lub nieodpowiednią organizacją pracy dochodzi do zaprószenia ognia bezpośrednio – buchające płomienie, które nie zawsze da się opanować stanowią śmiertelne zagrożenie. Pamiętać należy również, że przy niektórych pracach np. dekarskich niewielki pożar powstały od iskier może się tlić godzinami zanim wybuchnie z całą swoją mocą.
Ogólne wymagania w stosunku do pracownika:
Do prac niebezpiecznych pod względem pożarowym można kierować tylko pełnoletnich pracowników, którzy posiadają:
· brak przeciwwskazań lekarskich do zatrudnienia przy pracach niebezpiecznych pożarowo;
· aktualne badania lekarskie;
· aktualne szkolenie BHP;
· przeszli instruktaż stanowiskowy do wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym;
· dodatkowe uprawnienia wymagane przy niektórych rodzajach prac szczególnie niebezpiecznych ( uprawnienia spawacza)
Ogólne wymagania w stosunku do środków ochrony indywidualnej:
· Pracownik powinien być wyposażony w odzież roboczą (antyelektrostatyczną) oraz co najmniej: rękawice i gogle ochronne lub maskę ochronną, fartuch spawalniczy,
· Nie należy używać odzieży i środków ochrony indywidualnej, które wykazują zdolność do powstania elektryczności statycznej (posiadające sztuczne włókna) a także odzieży brudnej lub zanieczyszczonej olejami (w przypadku posługiwania się gazami palnymi i tlenami)
· Odzież robocza i środki ochrony indywidualnej muszą mieć odpowiednią kategorię ochronną oraz posiadać wymagany certyfikat bezpieczeństwa.
Ogólne informacje o organizacji prac niebezpiecznych pożarowo:
Pracodawca powinien zapewnić:
· bezpośredni nadzór nad tymi pracami;
· asekurację drugiego pracownika;
· wydzielenie miejsca prowadzenia prac przed dostępem osób postronnych;
· czynności do wykonania przed rozpoczęciem prac, sposób zabezpieczenia stanowiska pracy,
· odpowiednie środki zabezpieczające ( podręczny sprzęt gaśniczy), ilość i rodzaj określa komisja lub osoba zezwalająca na wykonanie tych prac;
· instruktaż pracowników (obejmujący w szczególności imienny podział pracy, kolejność wykonywania zadań, wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach);
· nadzór nad miejscem wykonywania prac po ich zakończeniu
Przygotowanie miejsca do prac niebezpiecznych pożarowo:
· prace niebezpieczne pod względem pożarowym, nie przewidziane instrukcją technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem, jak prace remontowo-budowlane związane z użyciem otwartego ognia, prowadzone wewnątrz obiektów, na przyległych do nich terenach oraz placach składowych, a także wszelkie prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem, należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu;
· przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu oraz wykonawca jest obowiązany:
a) ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane,
b) ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzenienia się pożaru lub wybuchu,
c) wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy.
d) zapoznać pracowników z Instrukcją Bezpieczeństwa Pożarowego, drogami ewakuacji, rozmieszczeniem podręcznego sprzętu gaśniczego w tym miejscem zamontowania Ręcznych Ostrzegaczy Pożarowych oraz Przeciwpożarowego Wyłącznika Prądu
Przed rozpoczęciem pracy pracownik ma obowiązek:
· usunąć zbędne materiały, które mogą stanowić zagrożenie (materiały luźne, magazynowe itp.);
· należy usunąć wszystkie materiały i urządzenia palne, a w przypadku braku możliwości, należy zabezpieczyć je przed działaniem ognia, rozprysków spawalniczych itp.; +1
· przed pracami należy sprawdzić czy w sąsiednim pomieszczeniu nie znajdują się materiały lub przedmioty mogące ulec zapaleniu w sposób przewodnictwa cieplnego lub rozprysków spawalniczych; +2
· wszelkie otwory przelotowe, instalacje kablowe itp. w pobliżu prac niebezpiecznych pożarowo należy uszczelnić materiałami niepalnymi;
· przygotować metalowe pojemniki z wodą na odpadki odcinanych części metalowych, drutu spawalniczego i elektrod.
· komisja/osoba zezwalająca określa rodzaj wykonywanych prac oraz:
- środki ochrony indywidualnej i środki techniczne zapobiegawcze;
- metody łączności ze zlecającym;
- zasady przygotowania oraz zabezpieczenia miejsca pracy;
- kolejność operacji;
- postępowanie w sytuacji zagrożenia;
· należy sprawdzić czy:
- występują palne elementy budowlane, mogące ulec zapaleniu (jeśli tak to czy zostały one odpowiednio zabezpieczone);
- konstrukcje metalowe, przewody bądź inne elementy podlegające odcięciu lub spawaniu nie stykają się bezpośrednio z palnymi elementami budynku (jeśli tak to czy zostały odpowiednio zabezpieczone);
- w miejscu wykonywania prac nie występują izolacje, wykładziny itp., mogące ulec zapaleniu;
Przy wykonaniu prac należy przestrzegać następujących zasad:
a) wszelkie materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji technicznych, należy zabezpieczyć przed zapaleniem;
· należy przygotować środki gaśnicze w sytuacji prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo;
Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego należy dostosować do rodzaju wykonywanych prac oraz miejsca wykonywania pracy. Podręczny sprzęt gaśniczy musi być sprawny technicznie oraz posiadać wymagane przeglądy ( minimum raz na 12 miesięcy)
· należy wyznaczyć odpowiednie drogi ewakuacyjne, oraz sprawdzić czy są drożne, niezastawione, a wyjścia ewakuacyjne otwierają się.
· do prowadzenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym można używać tylko i wyłącznie sprawnych narzędzi i urządzeń, posiadających wymagane certyfikaty oraz okresowe przeglądy techniczne.
· w pomieszczeniach, strefach w których może wystąpić atmosfera wybuchowa bezwzględnie używać narzędzi w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex (dotyczy to również środków łączności) lub narzędzi wykonanych z materiałów nieiskrzących.
· właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest obowiązany przed rozpoczęciem prac zapoznać wyznaczone osoby z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z rodzajem przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu.
· butle ze sprężonymi gazami mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem.
· w przypadku prowadzenia prac spawalniczych na wysokości butli z gazem palnym nie należy ustawiać w rejonie bezpośredniego oddziaływania spadających rozprysków
· należy odłączyć zbędne urządzeń od zasilania.
W czasie wykonywania pracy pracownik ma obowiązek:
· Wykonywać prace z zachowaniem szczególnej uwagi,
· Stosować się do zapisów pozwolenia na prace niebezpieczne pożarowo,
· Stosować wyłącznie sprawny sprzęt, środki ochrony indywidualnej i sprzęt gaśniczy,
Po zakończeniu pracy pracownik ma obowiązek:
· Po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo w budynku, pomieszczeniu należy przeprowadzić dokładną kontrolę rejonu wykonywania prac i pomieszczeń sąsiednich ( pomieszczenia obok, a także pod i nad pomieszczeniem gdzie wykonywane były prace) , celem stwierdzenia:
a) czy nie pozostawiono tlących się lub żarzących się cząsteczek na stanowisku pracy, jego otoczeniu lub pomieszczeniach przyległych,
b) czy nie występują oznaki tlenia się materiałów bądź inne wskazujące na możliwości zaistnienia pożar;
c) czy został zdemontowany sprzęt spawalniczy, wyłączony ze źródeł zasilania i dostatecznie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych;
d) czynności kontrolne należy zlecić jednej osobie imiennie. Precyzując częstotliwość i zakres kontroli. W przypadku funkcjonowania na terenie zakładu ochrony/recepcji/patroli służby ochrony czynności te powinny być realizowane również w godzinach nocnych;
e) w budynkach niebezpiecznych pod względem pożarowym, bądź posiadających palne elementy konstrukcyjne kontrolę, należy ponowić po upływie 2, 4, a następnie 8 godzin licząc od czasu zakończenia prac niebezpiecznych pożarowo.
· Wyniki kontroli powinny być odnotowane na protokole zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym.
Sprzęt gaśniczy i środki gaśnicze:
· miejsca wykonywania prac powinny być wyposażone w sprawny technicznie sprzęt gaśniczy, Który poddawany jest okresowym przeglądom ( minimum raz na 12 miesięcy) przez autoryzowany serwis producenta lub osobę posiadającą uprawnienia konserwatora wydawane przez uprawnione jednostki szkoleniowe Państwowej Straży Pożarnej.
· miejsca wykonywania prac powinny być wyposażone w co najmniej 1 gaśnicę proszkową oraz 1 koc gaśniczy (lub inny sprzęt dostosowany do warunków);+3
· prac niebezpiecznych pożarowo nie wolno wykonywać w pomieszczeniach, w których tego samego dnia były prowadzone prace malarskie (lub inne przy użyciu substancji łatwopalnych).+4
Dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy zabrania się:
· Wykonywania prac bez wcześniejszego zabezpieczenia miejsca poprzez usunięcie łatwopalnych elementów oraz osłonięcie pozostałych tego wymagających,
· Pracy bez wymaganego pozwolenia,
· Wykonywania prac przez osoby nie posiadające odpowiedniego szkolenia lub uprawnień,
· Prowadzenia prac bez odpowiedniego zabezpieczenia miejsca prac w środki gaśnicze,
· Wykonywania prac niesprawnymi urządzeniami lub w warunkach do tego nieodpowiednich – np. atmosfera wybuchowa,
· Pozostawienia miejsca prac po ich zakończeniu bez należytego nadzoru.
Postępowanie w sytuacjach awaryjnych
· W przypadku powstania pożaru wszyscy zobowiązani są podjąć działania w celu jego likwidacji:
- zaalarmować niezwłocznie, przy użyciu wszystkich dostępnych środków osoby będące w strefie zagrożenia;
- wezwać straż pożarną.
· Przystąpić do gaszenia pożaru przy wykorzystaniu podręcznego sprzętu gaśniczego i nieść pomoc osobom zagrożonym, w przypadku koniecznym przystąpić do ewakuacji ludzi i mienia.
· Pracownik ma obowiązek niezwłocznie poinformować przełożonego o:
- sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu (i ma prawo przerwać wtedy pracę);
- wypadku przy pracy, a stanowisko pracy pozostawić bez zmian;
- wystąpieniu pożaru oraz ma obowiązek stosować się do zapisów instrukcji przeciwpożarowej i w razie potrzeby zawiadomić właściwe służby.
· Pracownik powinien mieć stały dostęp do apteczki pierwszej pomocy oraz defibrylatora przenośnego;
· Podczas zdarzenia, które generuje powstanie ofiar, należy niezwłocznie udzielić pomocy poszkodowanym zgodnie z instrukcją udzielania pierwszej pomocy;
· W przypadku nieprawidłowego działania maszyny, urządzenia lub przebiegu procesu pracy należy wstrzymać prace, wyłączyć maszyny i urządzenia oraz zawiadomić przełożonego; jeśli wstrzymanie się od pracy nie spowoduje poprawy bezpieczeństwa należy niezwłocznie opuścić miejsce zagrożenia;
· W przypadku wybuchu pożaru należy, dbając o swoje bezpieczeństwo, podjąć próbę ugaszenia pożaru w zarodku dostępnymi środkami gaśniczymi, zgodnie z instrukcją przeciwpożarową oraz zawiadomić straż pożarną.
Ważne telefony

Centrum Powiadomiania Ratunkowego
112
Państwowe Ratownictwo Medyczne
999
Straż Pożarna
998
Policja
997
+1 +2 +3 +4
Pamiętaj o stosowaniu środków ochrony indywidualnej
+5
Podstawa prawna
Kodeks pracy [t.j.] Art. 2374 §1 Pracodawca jest obowiązany zaznajomić pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac
Kodeks pracy [t.j.] Art. 211 Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika […]
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów [ze zm.] Rozdział 8
Chcesz wiedzieć więcej?
Kup szkolenie