Upadki z wysokości to jedna z najczęstszych przyczyną wypadków śmiertelnych oraz poważnych uszkodzeń ciała. Dlatego też ważne jest aby jeszcze przed podjęciem decyzji o wykonywaniu prac na wysokości zweryfikować konieczność ich prowadzenia, a w przypadku gdy prace te nie mogą zostać wykonane bez konieczności przebywania pracownika na wysokości zapewnić przestrzeganie wymagań niniejszej instrukcji.

Prace na wysokości (powyżej 1m nad poziomem podłogi lub gruntu) to prace szczególnie niebezpieczne, w związku z tym wymagają podjęcia działań zabezpieczających pracownika przed możliwymi zagrożeniami tj. upadek z wysokości, uderzenie spadającymi narzędziami lub innymi obiektami.

Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta:
· jest osłonięta ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi,

Do wykonywania prac na wysokości może być dopuszczony pracownik, który ma:

· ukończone 18 lat;

· aktualne szkolenie BHP;

· wszelkie wymagane zezwolenia na wykonywanie pracy (np. na prace szczególnie niebezpieczne).

Prace powinny być organizowane i wykonywane w sposób niezmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady lub obrys urządzenia, na którym stoi.

Zabrania się dopuszczania do pracy na wysokości pracowników z zauważonymi chwilowymi niedyspozycjami, pomimo posiadania przez tych pracowników ważnych orzeczeń lekarskich o zdolności do wykonywania prac na wysokości.

Prace na wysokości to prace szczególnie niebezpieczne, w związku z tym pracodawca ma obowiązek:
· zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób,

· zapewnienie odpowiednich środków ochrony indywidualnej i zbiorowej,

· pracownik powinien posiadać środki ochrony indywidualnej, tj. kask ochronny (z 4 punktowym zapięciem podbródkowym), szelki bezpieczeństwa do pracy na wysokości (wraz z linią asekuracyjną i amortyzatorem), obuwie ochronne,

· odzież roboczą i kamizelkę odblaskową;

W skład sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości wchodzą:
· szelki bezpieczeństwa,

· linki bezpieczeństwa,

· amortyzatory włókiennicze,

· urządzenia samohamowne,

· urządzenia samozaciskowe,

· linki asekuracyjne,

· urządzenia kotwienia.

Dobór sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości dla danego stanowiska pracy musi uwzględniać:
· konieczny zakres przemieszczania się na stanowisku pracy,

· miejsce usytuowania punktu mocowania w stosunku do stanowiska pracy,

· odległość stanowiska od ewentualnego punktu spadania,

· inne czynniki wpływające na prawidłowe działanie użytego sprzętu chroniącego pracownika przed upadkiem (np. wysokie lub niskie temperatury),

· czas wykonywania pracy na danym stanowisku.

Środki techniczne zabezpieczające przed upadkiem z wysokości powinny spełniać następujące wymagania:
· jedynym rodzajem uprzęży przeznaczonej do ochrony przed upadkiem z wysokości są szelki bezpieczeństwa (pas bezpieczeństwa nie może być używany jako uprząż chroniąca przed upadkiem z wysokości, a jedynie jako narzędzie umożliwiające pracę w podparciu).

· musi zawierać element pochłaniający energię, np. amortyzator włókienniczy lub urządzenie samohamowne stacjonarne;

· musi być użytkowany tak, aby droga swobodnego spadku nie była większa niż 2 m.

· należy bezwzględnie przestrzegać instrukcji wydanych przez producenta tego sprzętu.

· opracować instrukcję, określającą szczegółowe wymagania bezpiecznego wykonania prac, z uwzględnieniem: zagrożeń związanych z możliwością upadku osób lub przedmiotów, sposobu zarzadzania zagrożeniami, doboru odpowiednich i skutecznych metod zmniejszania ryzyka oraz właściwego sprzętu, możliwości wystąpienia niesprzyjających warunków pogodowych (przy pracach na zewnątrz), wybór odpowiednich punktów kotwienia, drogi spadania;

· opracować i wdrożyć plan ratunkowy (działania i instrukcje awaryjne) na wypadek wystąpienia sytuacji awaryjnej i konieczności ewakuowania pracownika z wysokości;

· w przypadku użycia ruchomych platform roboczych lub podnośników przed rozpoczęciem prac należy bezwzględnie skontrolować badania techniczne urządzenia oraz uprawnienia ich operatorów;

· zapewnić aby urządzenia techniczne stosowane podczas prac na wysokości (rusztowania, platformy robocze, podnośniki koszowe) były montowane w miejscach przeznaczenia przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia, zgodnie z instrukcją, dokumentacja techniczną lub projektową.

· przygotować środki ochrony indywidualnej i sprawdzić ich sprawność (zwłaszcza tych chroniących przed upadkiem);

· określić punkty kotwienia do których nastąpi przypięcie pracownika wyposażonego w sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości;

· założyć odpowiedni do rodzaju i warunków wykonywanych prac sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości np. szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa (i amortyzatorem) przymocowaną do stałych elementów konstrukcji lub do wyznaczonych punktów kotwienia;

· zapoznać się z zadaniami i określić metody bezpiecznego ich wykonania;

· zabezpieczyć teren wykonywania prac przed osobami postronnymi;

· zapewnić dozór osoby kontrolującej wykonywanie prac;

Należy:

· używać tylko właściwego, sprawnego sprzętu asekuracyjnego oraz nieuszkodzonych narzędzi;

· przypinać sprzęt asekuracyjny tylko do odpowiednio przygotowanych punktów kotwienia;

· zachować szczególną koncentrację uwagi na wykonywanych czynnościach;

· wykonywać prace tylko na bezpośrednie polecenie przełożonego.

· sprawdzić sprzęt zabezpieczający przed upadkiem z wysokości;

· uporządkować miejsca wykonywanych prac;

· oczyścić narzędzia i sprzęt oraz umieścić je w wyznaczonym miejscu;

· praca bez zabezpieczenia terenu poniżej wykonywanej pracy;

· praca bez oznaczenia o wykonywaniu prac na wysokości;

· przystępowanie do pracy po spożyciu alkoholu lub innych środków odurzających;

· palenie tytoniu podczas pracy;

· odpinanie sprzętu asekuracyjnego w trakcie pracy od punktów kotwienia;

· zabrania się pracy bez sprzętu asekuracyjnego lub z uszkodzonym sprzętem asekuracyjnym

· narażania na mechaniczne uszkodzenia liny, szelek i amortyzatora,

· bezpośredniego zrzucania narzędzi i sprzętu z wysokości,

· bezpośredniego podrzucania narzędzi isprzętu do góry (np. na wyższe kondygnacje),

· pracy przy silnym wietrze o szybkości przekraczającej 10 m/s,

· pracy podczas burzy i wyładowań atmosferycznych

· w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości należy natychmiast zaniechać pracy i zgłosić je przełożonemu;

· w przypadku wypadku lub sytuacji potencjalnie wypadkowej, niezwłocznie zgłosić zdarzenie przełożonemu;