
Instrukcja BHP - Podnośnik nożycowy
ESB-IN-C-050
ESB-IN-BW-050
Podnośnik nożycowy jest to urządzenie, które posiada charakterystyczny mechanizm nożycowy, który podnosi platformę roboczą na określoną wysokość w płaszczyźnie pionowej. Urządzenie jest wykorzystywane podczas prowadzenia prac budowlanych, remontowych czy konserwacyjnych na odpowiedniej wysokości, zazwyczaj waha się między nieco ponad 5 m a ok 17-18 m, przez co działania do których wykorzystuje się podnośniki nożycowe, zostają zakwalifikowane jako praca na wysokości. Niewielkie rozmiary maszyny w połączeniu z kilkunastometrowym zasięgiem sprawiają, że podnośniki nożycowe są bardzo chętnie wykorzystywanie w przestrzeniach o ograniczonej dostępności oraz w miejscach, w których niezbędna jest korekta ustawienia podczas pracy. W związku z powyższym, każda z sytuacji może nieść ze sobą ryzyko wypadku, a to oznacza, że należy ściśle stosować się zarówno do zasad BHP, jak i do wskazówek dotyczących konserwacji tych pojazdów.
Osoby odpowiedzialne za jej organizację, jak również sami pracownicy, muszą przestrzegać określonych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zapisy ogólne
Do wykonywania pracy przy eksploatacji podnośnika nożycowego może być dopuszczony pracownik, który:
· ma ukończone 18 lat;
· posiada aktualne przeszkolenie z zakresu BHP;
· posiada aktualne badania lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku;
· ukończył kurs obsługi podnośników danego typu oraz uzyskał pozytywny wynik egzaminu certyfikującego, organizowanego przez Urząd Dozoru Technicznego;
· został odpowiednio przeszkolony i zapoznał się z Instrukcją użytkowania i konserwacji podnośnika.
Wymagana środki ochrony indywidualnej
· pracownik powinien być wypoczęty, trzeźwy i ubrany w odzież roboczą obowiązującą na stanowisku pracy podczas wszystkich czynności;
· pracownik ma obowiązek używać środków zabezpieczających przed upadkiem z wysokości w postaci szelek bezpieczeństwa wraz z amortyzatorem oraz linką oraz kasku z 4-punktowym zapięciem podbródkowym, obuwie ochronne, odzież roboczą i kamizelkę odblaskową;+1
· środki ochronne muszą posiadać wymagany znak CE, certyfikaty i deklaracje zgodności,
· Szelki bezpieczeństwa powinny być zakotwione do elementów urządzenia wyznaczonych w instrukcji obsługi podnośnika.
Podstawowe czynności przed rozpoczęciem pracy:
· Sprawdzić ostatni wpis do książki obsługi urządzenia dot. stanu technicznego;
· Sprawdzić elementy i mechanizmy podnośnika mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji oraz przeprowadzić test wszystkich czynności ruchowych podestu;
· Skontrolować stan urządzenia – poprawność działania elementów sterujących, przewody elektrycznej, poziom naładowania akumulatora, stan opon, wyłącznik krańcowy, sygnał dźwiękowy przechyłu, stan ramienia zabezpieczającego, poręczy oraz bramek wejściowych, stan obudowy oraz pozostałych mechanizmów podestu.
· Przygotować i sprawdzić sprawność środków ochrony indywidualnej, zwłaszcza chroniących przed upadkiem;
· Sprawdzić miejsce pracy podestu (potencjalne zagrożenia);+2
· Zapoznać się z wyznaczonymi zadaniami pracy i zaplanować metody bezpiecznego ich wykonania;
· Należy upewnić się czy ruchoma poręcz zabezpieczająca jest zamknięta (dolna pozycja, drążek zabezpieczający oparty na barierce);
· Sprawdzić, czy podłoże ma odpowiednią nośność,
· Sprawdzić miejsce pracy podestu, czy na jezdni nie pozostawiono przedmiotów lub innych elementów mogących spowodować awarię lub utratę stabilności urządzenia.
· Sprawdzić stabilność podestu oraz wytrzymałość na przewidywane obciążenie.
· Wyznaczyć strefę pracy podnośnika, tak aby zabezpieczyć miejsce przed dostępem osób niepożądanych.
· Ustalić zasady porozumiewania się z pracownikami, którzy będą prowadzić prace na podnośniku nożycowym.
· Sprawdzić stan środków ochrony indywidualnej niezbędnych w procesie pracy;
· Upewnić się czy rozpoczęcie pracy nie spowoduje zagrożeń dla osób przebywających w obrębie stanowiska pracy lub w jego bezpośrednim otoczeniu;
Czynności podczas pracy
· podest należy obsługiwać zgodnie z jego instrukcją;+3
· nie wolno przekraczać dopuszczalnego maksymalnego obciążenia;
· wchodząc i wychodząc z kosza lub platformy roboczej należy przestrzegać następujących zaleceń:
- urządzenie musi być całkowicie zatrzymane i zabezpieczone przed niepożądanym uruchomieniem;
- platforma podnośnika musi znajdować się w najniższym położeniu lub w położeniu przewidzianym do wychodzenia;
· należy unikać gwałtownych ruchów podczas sterowania urządzeniem;
· Kontrolować czy na trasie przejazdu podnośnika nie pojawiły się osoby postronne lub materiały mogące spowodować utratę stabilności maszyny.
· W przypadku nieprawidłowej pracy urządzenia lub nieprawidłowych dźwięków należy przerwać pracę, a następnie wezwać autoryzowany serwis urządzenia.
· Stosować się do sygnałów ostrzegawczych.
· Przed rozpoczęciem podnoszenia należy zweryfikować istnienie wolnej przestrzeni w ilości min. 1 m nad obarierowaniem.
· Przestrzegać ilości osób obecnych na platformie zgodnie z instrukcjami producenta.
· Regularnie sprawdzać stan urządzenia.
· w zależności od rodzaju ładunku, jego ciężar należy umieścić pośrodku kosza (lub platformy) lub rozmieścić go równomiernie;
· należy zachowywać odstęp minimum 1m od dziur, nierówności, pozostałości materiałów oraz innego niebezpieczeństwa na poziomie podłoża;
· należy trzymać kończyny z dala od dźwignicy nożycowej;
· należy dostosować prędkość urządzenia do warunków miejsca pracy (natężenie ruchu, pochylenie terenu);
· podczas jazdy należy uwzględnić drogę hamowania: 3m przy biegu szybkim, 1m przy biegu wolnym;
· w przypadku konieczności pozycjonowania w pobliżu przeszkód należy użyć drążka sterowniczego (ramię, wieża) zamiast bezpośredniego sterowania czynności ruchowych;
· personel pracujący na urządzeniu lub w jego otoczeniu powinien używać kasków ochronnych;
· kierowanie urządzeniem i podnoszenie kosza nie może być wykonywane jednocześnie.
· Każdy zaistniały wypadek przy pracy natychmiast zgłaszać swojemu bezpośredniemu przełożonemu, a stanowisko pracy pozostawić w takim stanie, w jakim nastąpił wypadek, aż do przybycia zespołu powypadkowego.
· W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, co do bezpiecznego wykonania zadania, należy zgłosić obawy swojemu przełożonemu,
· W przypadku szlifierki sieciowej przewód zasilający należy utrzymywać jak najdalej od obracających się elementów urządzenia.
Czynności po zakończeniu pracy:
· Sprowadzić platformę do położenia postojowego oraz wyłączyć zasilanie.
· Po zakończonej pracy należy dokonać wizualnych oględzin stanu technicznego maszyny, a w przypadku stwierdzenia uszkodzeń lub innych zagrożeń związanych z bezpieczeństwem eksploatacji maszyny, zgłosić ten fakt przełożonemu i oznakować maszynę tabliczką np., urządzenie wyłączone z eksploatacji – nie włączać”
· Przed wyłączeniem urządzenia (po zakończeniu pracy lub podczas jego dłuższego przestoju), elementy urządzenia muszą być całkowicie wsunięte;
· Ze schodków podłoża i barierek usunąć wszelkie ślady oleju lub smaru;
· Podkład kosza można opuścić dopiero po jego całkowitym opuszczeniu;
· Odstawić podnośnik w miejsce do tego przeznaczone;
· Zabezpieczyć urządzenie przed użyciem przez osoby nieupoważnione;
· Wpisać uwagi dotyczące stanu urządzenia do książki eksploatacji urządzenia.
· Jeśli prace nie zostały ukończone podczas zmiany roboczej – zabezpieczyć miejsce pracy w sposób niestwarzający zagrożenia dla otoczenia i innych osób;
Czynności zabronione:
· użytkowanie urządzenia po stwierdzeniu jakichkolwiek uszkodzeń;
· przekraczanie maksymalnego udźwigu urządzenia określonego w instrukcji;
· operowanie podnośnikami przez osoby nieposiadające stosowanych kwalifikacji;
· eksploatacja podnośników bez ważnego dopuszczenia przez Urząd Dozoru Technicznego;
· podnoszenie pomostu, jeśli maszyna nie stoi na twardej, płaskiej powierzchni;
· używanie maszyny w przypadku silnych lub porywistych wiatrów przekraczających wartość 10m/s;
· Użytkowanie podestu w czasie burzy, złej widoczności, gęstej mgły;
· zwiększanie powierzchni pomostu i ładunku;
· odpychanie się lub przyciąganie do obiektu znajdującego się poza pomostem;
· podwieszanie oraz mocowanie ładunków do części maszyny;
· stawianie, siadanie oraz wspinanie się po poręczach pomostu, wychylanie się poza obręcz bez sprzętu zabezpieczającego przed upadkiem;
· zabrania się opuszczania pomostu, jeżeli znajdują się pod nim pracownicy lub przeszkody.+4
· Wykonywanie gwałtownych ruchów na platformie roboczej, gromadzenia wyrobów, materiałów i narzędzi po jednej stronie podestu.
· Przechylania się przez poręcze urządzenia oraz stawania na nich podczas prac,
· Zrzucanie elementów demontowanych z wysokości pracy na podeście,
· Łączenie ze sobą dwóch sąsiednich podnośników oraz przechodzenie z jednego na drugi,
· Wchodzenie i schodzenie pracowników podczas podniesionej platformy,
· Obciążanie podestu ponad dopuszczalny udźwig,
· Używanie urządzenia w przypadku stwierdzenia uszkodzenia elementów urządzenia,
· Palenie papierosów podczas pracy,
· Wykonywania prac naprawczych lub konserwacyjnych przy podniesionym i niezabezpieczonym wysięgniku,
· Dokonywanie napraw urządzenia przez osoby nieupoważnione,
· Używania urządzeń bez ich znajomości oraz bez wcześniej przeprowadzonego instruktażu stanowiskowego.
Najczęstsze zagrożenia
· Upadki z wysokości (praca z urządzeniem),
· Przygniecenie (wykonywanie prac remontowych na urządzeniu)
· Skaleczenie (ostre krawędzie/elementy urządzenia, stosowanych narzędzi),
· Uderzenie o nieruchome przedmioty (praca z urządzeniem, wyposażeniem),
· Przeciążenie układu mięśniowo szkieletowego (praca w wymuszonej, nieergonomicznej pozycji ciała)
· Pożar / Porażenie prądem (zwarcie instalacji, uszkodzony przewód od ładowarki akumulatorów),
· Stres, presja czasu (praca pod presja czasu, pośpiech),
Postępowanie w sytuacjach awaryjnych:
· pracownik ma obowiązek niezwłocznie poinformować pracodawcę o:
- sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu (i ma prawo przerwać wtedy pracę);
- wypadku przy pracy, a stanowisko pracy pozostawić bez zmian;
- wystąpieniu pożaru oraz ma obowiązek stosować się do zapisów instrukcji przeciwpożarowej i w razie potrzeby zawiadomić właściwe służby;
· pracownik powinien mieć stały dostęp do apteczki pierwszej pomocy, aby w przypadku zdarzenia udzielić pomocy poszkodowanym zgodnie z instrukcją udzielania pierwszej pomocy;
· na uszkodzonym urządzeniu należy wywiesić informację: „Urządzenie w naprawie – nie uruchamiać!”.
· W przypadku nieprawidłowego działania maszyny, urządzenia lub przebiegu procesu pracy należy wstrzymać prace, wyłączyć maszyny i urządzenia oraz zawiadomić przełożonego; jeśli wstrzymanie się od pracy nie spowoduje poprawy bezpieczeństwa należy niezwłocznie opuścić miejsce zagrożenia;
· W przypadku wybuchu pożaru należy, dbając o swoje bezpieczeństwo, podjąć próbę ugaszenia pożaru w zarodku dostępnymi środkami gaśniczymi, zgodnie z instrukcją przeciwpożarową oraz zawiadomić straż pożarną.
Ważne telefony

Centrum Powiadomiania Ratunkowego
112
Państwowe Ratownictwo Medyczne
999
Straż Pożarna
998
Policja
997
+1 +2 +3 +4
Pamiętaj o stosowaniu środków ochrony indywidualnej
+5
Podstawa prawna
Kodeks pracy [t.j.] Art. 2374 §1 Pracodawca jest obowiązany zaznajomić pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac
Kodeks pracy [t.j.] Art. 211 Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika […]
Rozporządzenie Ministra i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003r., nr 169, poz. 1650 ze zm.)
Chcesz wiedzieć więcej?
Kup szkolenie