Znaki ewakuacyjne jako obowiązkowe wyposażenie budynków

Znaki ewakuacji BHP muszą znajdować się w każdym obiekcie użyteczności publicznej i w zakładach pracy. Oznaczenia te mają fundamentalne znaczenie, ponieważ w razie wystąpienia nagłego ryzyka to właśnie od nich zależy sprawność ewakuacji. Przy wyborze znaków ewakuacyjnych dla firmy warto jednak wziąć pod uwagę szereg czynników, w tym również zgodność z najnowszymi normami i przepisami prawnymi. Zapoznaj się z naszym kompleksowym poradnikiem, który ułatwi zakup profesjonalnych piktogramów ewakuacyjnych BHP!

Znaki ewakuacji - o czym nam mówią?

Znaczenie znaków ewakuacji jest prawdopodobnie największe pośród wszystkich rodzajów oznaczeń BHP. W przypadku wybuchu pożaru bądź powstania innego rodzaju nagłego zagrożenia to właśnie znaki ewakuacja wpływają na powodzenie akcji ratunkowej. Informują one pracowników, klientów i wszystkie osoby, które w danym momencie znajdują się w budynku, którą drogą udać się bezpiecznie do wyjścia.

Postawienie takich oznaczeń musi być zgodne z przyjętymi planami bezpieczeństwa i oficjalną ścieżką ewakuacji budynku. Kluczowe znaczenie ma sposób umiejscowienia tablic. Powinny się one znajdować na trasie nieopodal ścieżek ewakuacyjnych, w pobliżu możliwych wyjść i dróg, a także w pomieszczeniach dużych skupisk ludzkich. Ponadto każdy znak ewakuacji musi być doskonale widoczny - nie może być częściowo zasłonięty bądź przykryty, np. firaną bądź elementem wyposażenia produkcyjnego firmy.

Piktogramy ewakuacyjne produkowane są na odblaskowym podłożu, który ułatwia ich widoczność. Zachowują widoczność także przy bardzo dużym ograniczeniu światła, kiedy wciąż zapewniają bezpieczeństwo. Tego typu oznaczenia stosuje się zarówno w biurach, magazynach, fabrykach, jak i w urzędach, szkołach czy galeriach handlowych. Poniżej prezentujemy dokładne informacje o tym, jakie normy obowiązują w przypadku znaków ewakuacji i jak regulują ten obszar polskie przepisy prawa.

Zobacz znaki ewakuacji BHP dostępne w naszym sklepie!

Obowiązek stosowania znaków ewakuacyjnych w budynkach - przepisy prawne

Informacyjne i ewakuacyjne znaki BHP są niezbędnym elementem wyposażenia BHP, które musi być zastosowane w budynkach użyteczności publicznej, np. w urzędach, bibliotekach, kinach, ale nie tylko. Przepisy wyznaczają ramy stosowania znaków bezpieczeństwa w kontekście charakteru obiektu, jak i jego powierzchni. Każdy większy zakład produkcyjny czy magazynowy musi być odpowiednio oznaczony.

Szczegółowe aspekty związane z koniecznością zastosowania znaków ewakuacyjnych BHP pozostałych oznaczeń regulowane są przez kilka aktów prawnych. Do najważniejszych należą poniższe:

1. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1833 z późn. zm.) - nadrzędny akt prawny dotyczący szeroko rozumianych przepisów BHP. W rozporządzeniu określono ogólne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, obejmujące także kwestie związane z umieszczaniem znaków ewakuacyjnych, ostrzegawczych i pozostałych oznaczeń BHP.
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1009 z późn. zm.) - rozporządzenie określa ogólne warunki, jakim powinny odpowiadać budynki, a także zawiera przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w kontekście warunków technicznych i metrażu danych obiektów publicznych oraz zakładów pracy.
3. Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.) - Kodeks pracy reguluje nie tylko aspekty związane z warunkami pracy. Kodeks pracy zobowiązuje pracodawcę m.in. do wyposażenia pracowników w odpowiednie wyposażenie ochronne BHP, a także do szkolenia pracowników w tym zakresie oraz zapewnienia odpowiednich warunków ewakuacyjnych, m.in. poprzez znaki ewakuacji.
4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719 z późn. zm.) - chociaż przedmiotem regulacji są znaki drogowe, szczegółowe przepisy bezpieczeństwa również mogą dotyczyć przedsiębiorstw posiadających budynki wielkopowierzchniowe z wewnętrznymi drogami dojazdowymi, kiedy konieczne jest zastosowanie różnych oznaczeń (np. droga ewakuacyjna - znak ostrzegawczy).

Znaki ewakuacyjne - normy bezpieczeństwa

Znaki bezpieczeństwa BHP to dziedzina, która przeszła w ostatnich latach znaczne zmiany standaryzacyjne. Ich celem jest ujednolicenie stosowanych oznaczeń zgodnie z normami międzynarodowymi. Kiedyś wyróżnić można było odrębne normy znaków bezpieczeństwa dla różnych kategorii:

• Znaki bezpieczeństwa z zakresu ochrony przeciwpożarowej - norma PN-N-01256-01:1992,
• Ewakuacyjne znaki bezpieczeństwa - norma PN-N-01256-02:1992,
• Znaki bezpieczeństwa z zakresu ochrony przeciwpożarowej - norma PN-N-01256-03:1993,
• oznaczenia technicznych środków przeciwpożarowych - norma PN-N-01256-04:1997.

Pierwsze dwie normy (PN-N-01256-01:1992, PN-N-01256-02:1992), czyli również te, które dotyczą znaków ewakuacji, wciąż obowiązują. Stosowane są jednak równolegle z nowo przyjętą normą PN-EN ISO 7010 - symbole graficzne - barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa. Warto też wziąć pod uwagę to, że pomniejszym zmianom uległy piktogramy ewakuacyjne i ogólna szata graficzna oznaczeń BHP.

Jeżeli przedsiębiorstwo posiada jeszcze stare oznaczenia BHP, jednak nie zatraciły one swych właściwości (nie są zniszczone, są łatwo rozpoznawalne), nie musi ich wymieniać na nowe odpowiedniki. Jeśli jednak przedsiębiorca staje przed koniecznością zakupu oznaczeń BHP, musi zwrócić uwagę wyłącznie na te, które są zgodne z najnowszą normą PN-EN ISO 7010.

Wszystkie znaki BHP zgodne z najnowszą normą

Rodzaje piktogramów ewakuacyjnych

Piktogramy ewakuacyjne możemy podzielić na różne grupy w zależności od przyjętego kryterium delimitacji. Ze względu na to, w jaki sposób znak ewakuacji przekazuje daną informację, możemy podzielić takie tablice BHP na trzy odrębne kategorie:

• znaki ewakuacyjne: opis + piktogram - znaki ewakuacyjne z opisem i piktogramem uznawane są za bardzo czytelna i jednoznaczne. Można jednak zaobserwować, że przez ostatnie dekady są wypierane przez alternatywy ogólne składające się tylko z obrazków.
• znaki ewakuacyjne bez piktogramu - obecnie do tej grupy należy tylko kilka znaków, takich jak znak “Wyjście ewakuacyjne”, “Uwaga! Niski stopień”, Uwaga! Mokra powierzchnia”.
• znaki ewakuacyjne bez opisu - najszersza grupa znaków, w pełni zgodnych z najnowszą, ustandaryzowaną normą PN-EN ISO 7010.

Tablice BHP dotyczące ewakuacji mogą przedstawiać różnego rodzaju informacje. Pod tym względem najczęściej dzielimy je na znaki ewakuacyjne:

• drzwi i okien,
• kierunku,
• miejsca zbiórki,
• ratunkowe,
• informujące o przeszkodach,
• pozostałe.

Znaki ewakuacyjne jako obowiązkowe wyposażenie budynków - podsumowanie

Znaki ewakuacyjne to podstawowe tablice bezpieczeństwa BHP, które są regulowane przez polskie prawo. Wyróżniamy wiele rodzajów tego typu oznaczeń. Tablice mogą się składać z opisu i piktogramu, wyłącznie piktogramu bądź tylko opisu (np. znak “Wyjście ewakuacyjne”). Wszystkie tablice są stworzone w taki sposób, że znaczenie znaków ewakuacyjnych może odszyfrować każdy, również w trudnych warunkach, gdy światło jest ograniczone.

Obowiązkiem pracodawcy jest odpowiednie oznaczenie pomieszczeń zgodnie z przyjętą strategią bezpieczeństwa obejmującą także ścieżki ewakuacyjne. W praktyce wybór tablic nie jest trudną czynnością, należy jednak zwrócić uwagę na to, aby były profesjonalnie przygotowane i zgodne z najnowszymi normami międzynarodowymi.

Bibliografia:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1833 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1009 z późn. zm.).

Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719 z późn. zm.).