Tablice i znaki BHP na budowie

Tablice BHP na budowie są niezbędnym elementem architektury BHP, który pozwala oznaczyć miejsca potencjalnie niebezpieczne, ale także polepszać koordynację działań. Plac budowy nie jest zwolniony z korzystania ze znaków bezpieczeństwa BHP. Istnieje też wiele znaków, które wykorzystuje się głównie w takich celach. Zobacz, jak wygląda stosowanie znaków i tablic BHP na budowie, z czym się wiąże i jakie oznaczenia są najpopularniejsze!

Znaki na budowie - obowiązkowy element BHP na placach budów

Obowiązkowe oznaczenia BHP na placach budów zwracają uwagę na istniejące ryzyka i zwiększają bezpieczeństwo pracy. Zazwyczaj znaki BHP kojarzymy z tablicami montowanymi np. na ścianach biur i zakładów pracy. W żywym i otwartym środowisku placu budowy też mają jednak swoje zastosowanie.

Pod względem prawnym znaki bezpieczeństwa regulowane są przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Obowiązek stosowania oznaczeń przyczyniających się do bezpieczeństwa pracowników, podobnie jak konieczność wyposażenia ich w dostosowane do warunków środki ochrony, wynika również z wykładni Kodeksu pracy.

Jeśli chodzi jednak o znaki budowlane BHP, zastosowanie mają także zapisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego. Zgodnie z tym aktem prawnym znaki na budowie powinny być umieszczane w dobrze widocznych, nieosłoniętych miejscach. Oznaczenia muszą być wykonywane z trwałych materiałów, aby nie uległy zniszczeniu w trakcie wykonywania prac.

Szeroki wybór znaków bezpieczeństwa stosowanych na budowie

Rodzaje znaków budowlanych BHP

Można wyróżnić kilka typów znaków BHP, które z reguły stosowane są właśnie na placach budów. W tym zakresie nie ma jednak konkretnych regulacji prawnych, które określałyby dokładnie, jakiego typu oznakowanie musi znaleźć się na budowie. Zależy to głównie od aktualnych czynników ryzyka, dlatego przed rozmieszczeniem informacji bezpieczeństwa należy dokonać dokładnej analizy wszystkich stanowisk pracy.

Nie ma też znaków, które byłyby zastrzeżone wyłącznie do stosowania na budowie. Inaczej mówiąc, stając przed zadaniem wyposażenia obiektu w środki informacyjne, należy wybierać z gamy ogólnych, dopuszczonych znaków BHP. Dzielimy je na 5 głównych kategorii:

• znaki informacyjne - znaki informują o ważnych aspektach związanych z bezpieczeństwem, np. miejsca apteczki, lokalizacji toalety, a także konieczności przestrzegania specyficznych procedur bezpieczeństwa. Występują w formie graficznej, opisowej i hybrydowej. Rozpoznamy je po niebieskim kolorze tła i białych piktogramach.
• znaki ostrzegawcze na budowie - znaki stosowane w celu przeciwdziałania występowania różnego rodzaju ryzyk. Ostrzegają przed potencjalnymi zagrożeniami, które mogą się wydarzyć, a także zwracają uwagę na miejsca potencjalnie niebezpieczne. Przykładowo, mogą ostrzegać przed porażeniem prądem, ryzykiem potknięcia się czy upadku z wysokości. Znaki ostrzegawcze na budowie mają żółte tło i czarne piktogramy. Najczęściej znaki mają kształt trójkąta.
• znaki ewakuacyjne - w przeciwieństwie do znaków ostrzegawczych tablice ewakuacyjne nie wskazują konkretnych zagrożeń. To grupa znaków BHP, która ma jeden, zawsze identyczny cel: wskazywać ścieżkę ewakuacyjną i wyjścia ewakuacyjne, a także informować w zakresie specyfiki danych miejsc związanych ze ścieżką ewakuacyjną (np. krzesło ewakuacyjne, drabina ewakuacyjna). Znaki ewakuacyjne również należy stosować na budowie. Rozpoznamy je po zielonym kolorze tła i białych piktogramach.
• znaki nakazu na budowie - tego typu znaki na budowie mają za zadanie określać obowiązkowe postępowanie pracowników w celu zachowania bezpieczeństwa. Informują o konieczności stosowania środków ochrony osobistej, przestrzegania określonych procedur czy noszenia odpowiednich ubrań roboczych. Znaki nakazu na budowie poznamy po niebieskim kolorze i białych piktogramach.
• znaki zakazu - na budowie muszą znajdować się też oznaczenia zakazujące wykonywania danych czynności. Znaki zakazu bezpośrednio wpływają na bezpieczeństwo, ograniczając ryzyko wypadków na budowie i nieszczęśliwych zdarzeń. Przykładami znaków zakazu są m.in. ograniczenie poruszania się, zakaz wchodzenia do danej strefy osobom nieupoważnionym, zakaz przejścia itd. Znaki zakazu BHP mają okrągły kształt, czerwoną ramkę i białe tło. Piktogramy są koloru czarnego.

Znaki BHP nie są tylko wymogiem formalnym, który musi spełnić kierownik budowy. To system oznaczeń, który praktycznie wpływa na bezpieczeństwo. Samo umiejscowienie znaków ma też walory edukacyjne dla pracowników, a klarowne oznaczenia BHP stanowią stałe przypomnienie o konieczności stosowania się do procedur.

Zazwyczaj za najważniejsze uznaje się znaki ostrzegawcze na budowie, a także znaki zakazu. Obydwa rodzaje oznaczeń zapobiegają przed wystąpieniem czynników ryzyka, a także bezpośrednio je ograniczają. Minimalizacja ryzyka wypadków i urazów poprzez skierowanie uwagi na konkretne zagrożenia, procedury bezpieczeństwa oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony jest konieczna dla zachowania bezpiecznej, ale także skoordynowanej i efektywnej pracy na budowie.

Informacyjne tablice budowlane

Jak zwróciliśmy uwagę wcześniej, znaki na budowie nie różnią się od znaków BHP instalowanych np. w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Jedne i drugie pochodzą z tej samej gamy dopuszczonych, standaryzowanych międzynarodowo oznaczeń bezpieczeństwa i higieny pracy. Jednak jeśli chodzi o znaki budowlane BHP, można znaleźć przykłady, które nie zaliczają się bezpośrednio do znaków powyższych rodzajów (np. znaki zakazu, znaki ostrzegawcze), ale wciąż należą do oznaczeń BHP. O czym mowa?

Chodzi oczywiście o tablice informacyjne budów, na których znajdują się najważniejsze informacje dotyczące realizowanej inwestycji. Znajdziemy tam dane dotyczące między innymi tego, jaki podmiot jest odpowiedzialny za wykonawstwo, jaka jest data rozpoczęcia budowy i planowana data oddania inwestycji do użytku. Tablica informacyjna budowy musi również zawierać dodatkowe informacje, takie jak:

• informacje kontaktowe,
• plan bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP),
• dokładny adres działki,
• numer pozwolenia na budowę,
• harmonogram prac,
• dane nadzoru budowlanego,
• kontakt do odpowiednich służb ratowniczych.

Warto zwrócić uwagę na to, że oprócz charakterystycznej tablicy informacyjnej na budowie może znajdować się tablica ogłoszeniowa. Znajdują się na niej różnego typu informacje związane z przeprowadzaniem poszczególnych etapów prac, terminów, a także wykaz stosowanych środków ochrony ciała i zdrowia. Tego typu tablice powinny znajdować się zwłaszcza przy bardziej niebezpiecznych miejscach na budowie, np. przy rusztowaniach. Mogą tam zostać umieszczone dodatkowe znaki BHP, w tym znaki ostrzegawcze na budowie, znaki zakazu i nakazu.

 

Tablice i znaki BHP na budowie - podsumowanie

Znaki BHP na budowie nie są jedynie elementami wpływającymi na bezpieczeństwo, ale z pewnością należą do najistotniejszych. To właśnie prawidłowo zainstalowane znaki na budowie ograniczają ryzyko wypadków (znaki zakazu), wskazują na potencjalne, poważne zagrożenia (znaki ostrzegawcze na budowie) i pomagają w ewentualnej ewakuacji (znaki ewakuacyjne).

Wszystkie oznaczenia BHP muszą być zgodne z przyjętymi, międzynarodowymi standardami. Chociaż nie ma odrębnych znaków BHP, które byłyby wykorzystywane tylko na budowie, a kanon znaków nakazu, zakazu, informacyjnych i pozostałych jest zamknięty, spotykamy również tablice ogłoszeniowe i informacje. To także niezwykle ważne elementy informacyjne, w których znajdują się ważne informacje o realizowanej inwestycji.