Bezpieczeństwo jest najważniejszą wartością w każdym miejscu pracy. Istotnym czynnikiem wpływającym na jego poziom są znaki bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). To niewielkie, ale bardzo istotne tablice, które zawieszane są w widocznych miejscach i prezentują jasno rozpoznawalne symbole graficzne mówiące o danym ryzyku bądź ostrzegające przed wykonaniem danej czynności. Rodzajów znaków bezpieczeństwa i higieny pracy jest bardzo wiele, ale każdy pracodawca jest zobligowany do stosowania odpowiednich oznaczeń. Z tego artykułu dowiesz się, czym są znaki BHP, jakie są ich warianty, normy, a także jak prawidłowo stosować je w miejscu pracy.
Spis treści:
Znaki BHP w miejscu pracy. Do czego służą?
Znaki bezpieczeństwa BHP stanowią integralną część systemów zarządzania bezpieczeństwem w miejscu pracy. Zgodnie z polskim prawem wyposażenie zakładu pracy w znaki BHP jest obligatoryjne. Oznaczenia te bezpośrednio zwiększają bezpieczeństwo w różnym zakresie. W zależności od rodzaju znaku mogą informować o zagrożeniu i niebezpieczeństwie skaleczenia się, ostrzegać przed danym ryzykiem czy wskazywać bezpieczną ścieżkę ewakuacyjną prowadzącą do wyjścia budynku.
Inaczej mówiąc, znaki bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) mają na celu podniesienie poziomu świadomości pracowników w zakresie bezpieczeństwa i ewentualnych zagrożeń. Służą również ekipom ratowniczym w trakcie przeprowadzania akcji przeciwpożarowych i ratunkowych. Znaki mają prostą budowę, a ich odczyt jest maksymalnie intuicyjny tak, aby przekaz mógł być zrozumiany względnie przez każdego, również osobę niewykształconą czy dziecko. Znaki BHP w miejscu pracy w praktyce pomagają w minimalizacji ryzyka wypadków oraz wpływają pozytywnie na świadomość pracowników, umożliwiając im adekwatne reagowanie na potencjalne zagrożenia.
Znaki bezpieczeństwa i higieny pracy w naszym sklepie!
Defibrylator AED użyj w razie potrzeby - Znak bezpieczeństwa
Znaki bezpieczeństwa i higieny pracy - aspekty prawne
Pod względem prawnym kwestia znaków bezpieczeństwa i higieny pracy poruszana jest przez dwa główne akty prawne. Pierwszym jest Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1833 z późn. zm.). Rozporządzenie stanowi główny akt prawny regulujący kwestię znaków i przepisów BHP. W dokumencie ustawodawca określił zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, zwracając uwagę również na stosowanie oznaczeń BHP w miejscu pracy. Istnieje kilka kryteriów, kiedy w zakładzie pracy obligatoryjnie należy zastosować tablice BHP.
Drugim aktem prawnym jest Ustawa - Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.), która jasno stwierdza odpowiedzialność pracodawcy za bezpieczeństwo pracowników przebywających na terenie zakładu pracy. Aby zapewnić to bezpieczeństwo, konieczne jest wyposażenie pracowników w środki ochrony głowy, odzież roboczą oraz przeszkolić pracowników pod względem BHP. Oprócz tego jednak pracodawca musi zadbać także o bezpieczne otoczenie. Rozwiązaniem jest m.in. stosowanie systemów ostrzegawczych, takich jak znaki bezpieczeństwa i higieny pracy. Tablice BHP powinny być umiejscowione przy każdym miejscu, które może stanowić ryzyko dla zdrowia pracownika. Znaki ostrzegawcze są więc montowane m.in. przy maszynach przemysłowych, które mogą stanowić zagrożenie np. dla kończyn. Należy jednak stosować także inne rodzaje oznaczeń, np. znaki zakazu, nakazu i znaki informacyjne w zakładzie pracy. Te ostatnie mają na celu informować o innych rzeczach, takich jak np. umiejscowienie środków czystości czy strefę, w której palenie jest dozwolone.
Ujednolicone normy znaków BHP
Współczesne znaki bezpieczeństwa i higieny pracy są już ustandaryzowaną wersją zgodną z międzynarodowymi standardami. Nie zawsze jednak tak było. Od początku lat 90. znaki BHP przechodziły kilka większych rewolucji. Charakterystyczne różnice obejmują nie tylko kolorystykę, ale również pozostałe aspekty. Obecnie obowiązuje międzynarodowa norma PN-EN ISO 7010, która zastąpiła wcześniejsze normy. która determinuje kształt, kolor, wymiary znaków, a także treść (w przypadku znaków z opisem) i wygląd piktogramów. Dzięki temu nie trzeba np. zastanawiać się, jaki kolor mają znaki ostrzegawcze, ponieważ łatwo rozróżnić je od pozostałych. Dzięki ustandaryzowanej formie znaków BHP tablice powinny być również czytelne dla obcokrajowców.
Jaki kolor mają znaki informacyjne, ostrzegawcze i inne znaki BHP?
Znaki BHP w miejscu pracy dzielą się na cztery główne kategorie:
- znaki informacyjne BHP - występują w formie tekstowej, graficznej i graficznej z opisem. Jaki kolor mają znaki informacyjne? Tło znaków informacyjnych jest niebieskie, piktogram, obwódka znaku i ewentualny opis - koloru białego.
- znaki ostrzegawcze - znaki służące do ostrzegania przed niebezpieczeństwem mają czarną obwódkę i piktogram, a tło jest koloru żółtego.
- znaki zakazu - charakteryzują się przekreślonym na czerwono piktogramem na białym kole. Charakterystycznym elementem jest czerwona obwódka.
- znaki nakazu - najczęściej mają kształt koła koloru niebieskiego z białym piktogramem.
Znaki BHP można jednak podzielić na bardziej szczegółowe grupy ze względu na kryterium celu zastosowania. Pod tym względem można mówić o znakach:
- ewakuacyjnych,
- medycznych,
- przeciwpożarowych,
- budowlanych,
- chemicznych.
Podstawowe informacje o znakach BHP - podsumowanie
Na bezpieczeństwo pracowników w miejscu pracy wpływa wiele czynników, spośród których prawidłowe oznakowanie czynników ryzyka i miejsc niebezpiecznych na pewno znajduje się na czele. Znaki bezpieczeństwa i higieny pracy muszą być stosowane w każdych zakładach pracy do znakowania miejsc potencjalnie niebezpiecznych. Ich rolą jest jednak nie tylko ostrzeganie o niebezpieczeństwach, lecz również pomoc w koordynacji działań i swobodnym przemieszczaniu się po obiekcie. Znaki informacyjne BHP i znaki nakazu pomagają w zarządzaniu sposobem przemieszczania się po zakładzie i zwiększają bezpieczeństwo na co dzień.