Hale magazynowe to przestrzeń przeznaczona do przechowywania towarów lub surowców. Są istotnym elementem procesów logistycznych, pozwalając na przechowywanie, przetwarzanie i dalszą dystrybucję gromadzonych w nich zapasów. Hale magazynowe są wykorzystywane w wielu branżach, pozwalając stworzyć miejsca pracy dużej liczbie pracowników.
Jak zbudowane są hale magazynowe?
Hale magazynowe to przestrzenie dostosowane dla biznesów. Charakteryzują się dużymi przestrzeniami, ograniczoną ilością podpór wewnętrznych i na tyle wysokie, aby umożliwić w nich składowanie wielopoziomowe. Wszystkie te cechy pozwalają zagospodarować jak największą ilość miejsca. Konstrukcja takich obiektów wykonana jest przeważnie ze stali lub betonu, dzięki czemu są wytrzymałe, a ściany i dach stanowi często blacha falista lub panele warstwowe. Charakterystycznymi elementami wyposażenia są liczne rampy, doki i bramy załadunkowe umożliwiające sprawne zarządzanie rozładunkiem. Możemy wyróżnić różne rodzaje hal w zależności od ich przeznaczenia:
- Hale wysokiego składowania – zaprojektowane do przechowywania dużej ilości towarów na różnych wysokościach. Można w nich spotkać specjalistyczne regały zapełniane przez pracowników wykonujących swoją pracę na wózkach widłowych.
- Hale niskiego składowania – tworzone z myślą o składowaniu towaru o dużej masie.
- Hale chłodnicze – to specjalistyczne powierzchnie dysponujące systemami chłodzenia. Umożliwiają w ten sposób kontrolę temperatury dla produktów wymagających odpowiedniego przechowywania takich jak leki czy żywność.
- Hale o przeznaczeniu specjalistycznym – dostosowane do przechowywania produktów wymagających dodatkowego zabezpieczenia np. materiałów łatwopalnych, niebezpiecznych czy kruchych.
- Hale zautomatyzowane – wyposażone w systemy technologicznego zarządzania łańcuchem dostaw.
Przystosowanie konstrukcji obiektów tworzonych z myślą o halach magazynowych znajduje zastosowanie w wielu obszarach rynku, służąc jako centra dystrybucyjne, przechowalnie surowców dla branży produkcyjnej, zaplecza dla e-commerce.
Jakie rodzaje prac wykonywane są na halach magazynowych?
Obiekty magazynowe stanowią miejsca pracy dla wielu specjalistów z branży logistycznej, ale i często też zapewniając byt lokalnym społecznościom. W zależności od typu zajmowanego stanowiska wymienić można obowiązki, jakie występują podczas prac na halach magazynowych:
- Przyjmowanie towarów – polega na rozładunku towaru z ciężarówek oraz kontrolowanie dostaw.
- Przechowywanie towarów – począwszy od rozmieszczenia towaru w odpowiednio do tego przygotowanych miejscach, po utrzymywanie porządku i inwentaryzacje zasobów.
- Kompletowanie zamówień do dalszej dystrybucji – zachowanie zgodności i ciągłości zamówień, przygotowywanie odpowiedniej dokumentacji, etykietowanie i ponowne pakowanie ładunków.
- Obsługa maszyn – należy tu wymienić wózki widłowe, paletowe, maszyny do pakowania zbiorczego towaru. Do tego obszaru można dołączyć konserwacja i serwisowania urządzeń na wyposażeniu
Praca na halach magazynowych w większości jest pracą fizyczną wymagającą dobrej organizacji i umiejętności. Różnorodność wykonywanych działań może generować sytuacje niebezpieczne, co wymaga od pracowników świadomości tematyki ryzyka. Bezpieczeństwo osób w halach magazynowych może mieć istotny wpływ na efektywność całej organizacji.
Jakie zagrożenia niesie za sobą praca na halach magazynowych?
Bezpieczeństwo pracowników powinno być nadrzędną wartością każdego przedsiębiorstwa niezależnie od branży, w której przychodzi mu działać. Zagrożenia powstające przy podejmowaniu jakiejkolwiek pracy mogą mieć wpływ na zdrowie i przyszłość pracownika oraz całego biznesu. Warto pamiętać, że to pracodawca odpowiada za osobę, którą zatrudnia.
Do zagrożeń jakie można wyróżnić w opisywanym środowisku pracy zaliczamy:
- Zagrożenia mechaniczne – najczęściej są to upadki z wysokości związane z pracą na podnośnikach i drabinach. Upadki ogółem to kolejne zagadnienie z tego obszaru spowodowane nieodpowiednio zabezpieczonym śliskim podłożem, nierówności podłoża czy też przeszkody na nim występujące. Dość popularne są także zranienia powstałe w wyniku korzystania z ostrych narzędzi lub maszyn.
- Zagrożenia chemiczne – powstające podczas prac z niebezpiecznymi substancjami, oparami i pyłami powstałymi wewnątrz pomieszczeń.
- Zagrożenia biologiczne – występujące w magazynach przeznaczonych do przechowywania komponentów do wytwarzania żywności czy te związane z przemysłem farmaceutycznym.
- Zagrożenia fizyczne – to hałas generowany przez maszyny, wibracje prowadzące do dolegliwości zdrowotnych i ekstremalne temperatury powstające wewnątrz obiektów w zależności od sezonu i pory roku.
- Zagrożenia ergonomiczne – powstałe np. z nieprawidłowego podnoszenia ciężkich przedmiotów, długotrwałego siedzenia w jednej pozycji oraz powtarzalności tych samych czynności, powodując nadwyrężenia wciąż tych samych mięśni.
- Zagrożenia elektryczne – powodowane najczęściej przeciążeniem instalacji elektrycznych, niezgodnym z przeznaczeniem wykorzystywaniem narzędzi czy korzystaniem z nich w sposób inny niż zalecany przez producenta.
- Zagrożenia pożarowe – powstałe w wyniku nagromadzenia dużej ilości towaru, który jest często klasyfikowany jako łatwopalny. Do tej grupy dołączyć musimy popularne w przedsiębiorstwach ignorowanie zasad bezpieczeństwa takich jak zastawianie dróg ewakuacyjnych, sprzętu gaśniczego towarem, który uniemożliwia przeprowadzenie sprawnych czynności ratunkowych.
- Zagrożenia obejmujące sferę psychologiczną i społeczną – to zagrożenia najczęściej pomijane, powstałe w wyniku długotrwałego stresu, poczucia wypalenia zawodowego czy pracy w złych warunkach.
Obszerna ilość zagrożeń tego środowiska pracy pokazuje jak ważne jest podejście do bezpieczeństwa. Liczne funkcje, które obejmują pracownicy, są na pozór dość proste, ale ignorowanie szczegółów może prowadzić do poważnych wypadków. Prawie każda taka sytuacja niesie za sobą straty dla przedsiębiorstwa w postaci braków kadrowych, zmniejszenia efektywności zespołu, strat wizerunkowych, problemów prawno-finansowych.
Jakie aspekty pracy wyróżniają pracownicy hal magazynowych jako jedne z najbardziej uciążliwych?
Najczęściej wymienianymi problemami napotykanymi w sektorze logistyki i dotyczącymi pracy w warunkach, jakie zapewniają właściciele hal magazynowych to nieodpowiednie warunki środowiskowe, problemy ergonomiczno-techniczne, organizacja pracy i dbałość o bezpieczeństwo.
Oprócz hałasu, niewygodnych stanowisk pracy i pracy w przestarzałych organizacjach często wymieniana jest praca w ekstremalnych temperaturach i brak wentylacji. Wysokie temperatury latem, a niskie zimą są jednym z najczęściej uciążliwych i powszechnie występujących problemów na halach magazynowych. Intensywna praca w takich warunkach może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników. Do objawów zdrowotnych, jakie pojawiały się w takich warunkach pracy to odwodnienia, omdlenia, udary cieplne, wzmożone zmęczenie oraz stres cieplny. W przypadku niskich temperatur mówimy o wychłodzenia, odmrożenia, przeziębieniach i dolegliwościach zmniejszających możliwości manualne pracownika.
Na warunki w halach magazynowych oprócz czynnika ludzkiego–czyli poczucia przez pracodawcę odpowiedzialności za pracowników-wpływa również sama konstrukcja budynku, a raczej materiały, z których tworzy się tego typu obiekty. Niewystarczająca wentylacja i nagromadzenie dużej ilości osób dodatkowo wpływa na temperaturę wewnątrz hali. Często pracodawca ignorujący warunki środowiska pracy szkodzi również sobie samemu. Konsekwencje, które ponosi pracodawca, utrzymując ekstremalne temperatury w halach magazynowych to:
- Zwiększona wypadkowość pracowników podczas wykonywania obowiązków na rzecz pracodawcy–zmniejszona koncentracja i osłabienie fizyczne prowadzi do nieuwagi i nieodpowiedniej reakcji lub jej braku. Skutkiem tego przeważnie są urazy, braki kadrowe wynikające z przebywania pracowników na zwolnieniach lekarskich, spadek efektywności przedsiębiorstwa.
- Wzrost kosztów firmy – większe koszty leczenia pracowników, dłuższe pobyty na zwolnieniach lekarskich, niechęć powrotu pracownika do pracy.
- Problemy z utrzymaniem jakości i świeżości przechowywanego towaru – szczególnie gdy są to produkty spożywcze czy leki, których uszkodzenie lub zniszczenie wiązać się będzie z utylizacją i zwiększeniem kosztów na uzupełnienie braków.
- Wypadki śmiertelne – w skrajnych przypadkach ignorancja pracodawcy może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi lub nawet śmiercią pracownika. Takie warunki są szczególnie niebezpieczne w przypadku zatrudniania do pracy osób starszych lub z różnego rodzaju dysfunkcjami.
- Straty materialne i wizerunkowe – utrzymywanie złych warunków może kosztować pracodawcę nie tylko batalię sądową z pracownikami, ale również w dobie wszechobecnego Internetu straty na wizerunku firmy na szerszą skalę, co w konsekwencji może przyczynić się do utraty ważnych kontraktów lub nawet upadku działalności.
Powyższe przykłady pokazują, że świadomość pracodawcy o zagrożeniach występujących w środowisku pracy jest równie ważna, co świadomość pracowników. Konsekwencje podejmowanego ryzyka dotyczy obu stron i dbałość o dobrostan nie tylko w miejscach pracy takich jak hale magazynowe jest równie ważna.
Jakie działania można podjąć, aby zmniejszać ryzyko występowania niebezpiecznych sytuacji podczas wykonywania prac na halach magazynowych?
Do środków zapobiegawczych, które zaleca się wdrożyć w celu przeciwdziałania powstawaniom zagrożeń w pracy na halach magazynowych można zaliczyć:
- Oznakowanie ciągów komunikacyjnych dla pojazdów takich jak wózki widłowe – zabezpieczenie możliwości niespodziewanego wtargnięcia pracownika pod poruszający się z ładunkiem pojazd. Pomocne może okazać się tu oznakowanie poziome i tradycyjne oraz oznakowanie pojazdów i wyposażenie operatorów maszyn w odpowiednią odzież ochronną.
- Oznakowanie miejsc potencjalnie niebezpiecznych takich jak miejsca prac na wysokości lub z wykorzystaniem drabin
- Odpowiednie zabezpieczenie regałów magazynowych i przestrzeganie procedur dotyczących ich załadunku – zapoznanie pracowników z procedurami, wymaganie ich stosowania, oznakowanie regałów w odpowiednie oznakowania
- Oznakowanie lub usuwanie elementów wystających, które mogą powodować niekontrolowane upadki.
- Wyposażenie pracowników w odpowiednie środki ochrony – obuwie chroniące przed poślizgiem, wygodną odzież zapewniającą odpowiednią cyrkulację powietrza w pomieszczeniach o zmiennych temperaturach, jakimi mogą być hale magazynowe. Wyposażenie pracowników w środki ochrony osobistej chroniącej przed spadającymi przedmiotami jak np. hełmy ochronne, zabezpieczenia dedykowane do prac na wysokościach.
- Dobór środków ochrony chroniących i narzędzi ograniczających możliwość skaleczeń, otarć lub urazów dłoni czy innych części ciała, które narażone są na działanie maszyn o ostrych krawędziach lub ostrzach.
- Wyposażenie pracowników w środki ochrony chroniące przed szkodliwymi substancjami chemicznymi takimi jak maseczki, rękawice przeciwchemiczne, kombinezony ochronne, gogle czy przyłbice, ale także takie ograniczające działanie pyłów i aerozoli występujących w zależności od profilu magazynowanych towarów czy surowców.
- W przypadku przechowywania laków, żywności lub produktów specjalnego przeznaczenia należy przestrzegać procedur i zaleceń przechowania, ograniczając w ten sposób dostęp bakterii.
- Kontrolowanie poziomu hałasu wewnątrz obiektu – umożliwia ochronę zmysłu słuchu pracowników, przebywających w pomieszczeniach o długotrwałym natężeniu hałasu.
- Niwelowanie wibracji wynikających z korzystania lub pracy maszyn – zastosowanie środków ochrony chroniących przed długotrwałym działaniem wibracji.
- Kontrola temperatury powstającej wewnątrz hali magazynowej – zapewnienie klimatyzowanych przestrzeni wewnątrz obiektu, zapewnienie odzieży ochronnej dla pracowników dostosowanej do warunków środowiska pracy, edukowanie pracowników w zakresie rozpoznawania objawów ekstremalnych temperatur oraz procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia, wprowadzanie przerw na odpoczynek i picie wody oraz monitorowanie stanu zdrowia pracowników. Wdrażanie regularnych inspekcji i serwisowanie systemów grzewczych, klimatyzacyjnych oraz izolacji termicznej hal magazynowych.
- Wprowadzenie szkoleń pracowników z bezpiecznej pracy – połączenie kwestii edukacji pożarowej z ergonomicznym wykonywaniem obowiązków w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo pracownika.
- Poddawanie hal magazynowych kontroli sieci i urządzeń elektrycznych – minimalizowanie ryzyka porażenia prądem poprzez stosowanie procedur i stosowania się do zaleceń organów inspekcyjnych, wprowadzanie zabezpieczeń w miejscach narażonych na ryzyko działania elektryczności oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony do urządzeń i maszyn podłączonych do sieci.
- Stosowanie się do zasad przeciwpożarowych i ewakuacyjnych – udrażnianie dróg ewakuacyjnych, stosowanie systemów przeciwpożarowych oraz oznakowania, wyposażenie hal magazynowych w środki gaśnicze, apteczki pierwszej pomocy.
- Wprowadzenie wspierających szkoleń i warsztatów dla pracowników, poszerzanie możliwości zawodowych personelu oraz dbałość o równowagę między pracą a życiem prywatnym.
- Ciągłe doskonalenie warunków pracy występujących wewnątrz hal magazynowych, dążenie do konkurencyjności rynkowej, wprowadzanie innowacji i technologicznych rozwiązań mających na celu poprawienie jakości pracy osób zatrudnionych.
Przedstawione powyżej rozwiązania to kilka przykładów minimalizowania zagrożeń w środowisku pracy, jakim są hale magazynowe. Do poprawy warunków pracy i bezpieczeństwa niezbędnym elementem zawsze będzie obopólna samoświadomość i chęć troski, która jest tak samo ważna z punktu pracodawcy i pracownika do tworzenia zdrowego i efektywnego biznesu.