Prace ogrodowe – Jak zapewnić sobie bezpieczeństwo podczas pracy w ogródku?

Wiosna to czas, kiedy sezon ogrodniczy rozpoczyna się na dobre. Ziemia jest już na tyle rozgrzana, a pogoda sprzyjająca, co pozwala na rozpoczęcie takich prac jak przycinanie drzew, krzewów i trawników, usuwanie chwastów, przesadzanie roślin oraz ich sadzenie.

Wiele z nas podejmuje się prac ogrodniczych w przydomowych ogródkach, na balkonach czy działkach. Prace wykonywane z roślinnością jak każda inna praca wymaga zastosowania odpowiednich środków do jej wykonywania. Wymienić możemy tutaj prace z narzędziami ogrodowymi, pracę fizyczną przy roślinach, a nawet prace związane z montażem mebli lub zabudowy ogrodowej. Wykonywanie wszystkich tych czynności nie różni się niczym innym pod względem bezpieczeństwa niż praca zarobkowa. Prace ogrodowe wykonywane jako forma spędzania wolnego czasu generują zagrożenia podobne do tych w miejscach pracy i tak samo mogą wyłączyć pracownika z pełnienia codziennych obowiązków na stanowiskach pracy, gdy czas wolny już się zakończy.

Bardzo ważne jest zatem zapewnienie sobie i innym bezpieczeństwa nawet przy takich prozaicznych czynnościach w czasie wolnym od zajęć zawodowym.

Jakie zagrożenia niesie ze sobą sezon ogrodniczy?

Prace w ogrodzie w zależności od przeznaczenia, pomysłu na zagospodarowanie ogrodu różnią się w zależności od pory roku. Wiosną sadzimy rośliny jednoroczne i wieloletnie, odświeżamy ogród po zimie. Lato jest najbardziej intensywnym momentem prac, kiedy nawozimy rośliny, pielęgnujemy trawniki, rośliny owocowe czy warzywne, usuwamy chwasty. Jesień to czas zbiorów i przygotowań ogrodów do zimy. Zimą serwisujemy narzędzia ogrodowe, przycinamy drzewa i krzewy liściaste i iglaste.

Sezonowość prac stawia przed osobą dbającą o ogród zadania długofalowe, ale daje też dużo radości ze sprawczości, jaką jest osobisty wkład w pracę.

Ważne jest, aby pamiętać o zagrożeniach, które mogą wystąpić podczas takich prac. Zaliczyć można do nich:

• Urazy mechaniczne – spowodowane narzędziami ogrodowymi takimi jak: sekatory czy siekiery.
• Urazy termiczne – wynikające z przegrzania organizmu podczas pracy w słońcu lub oparzenia termiczne podczas korzystania z grilla.
• Urazy wynikające z pracy z roślinami – roślinność, którą sadzi się w ogrodach, może być trująca lub drażniąca dla skóry, czego skutkiem mogą być reakcje alergiczne.
• Upadki – powszechne podczas ogrodowych prac na drabinie lub konstrukcjach do przycinania drzew czy czyszczenia elewacji.
• Urazy związane z korzystaniem z narzędzi elektrycznych – porażenia prądem podczas koszenia trawników, stosowaniem maszyn do obróbki drewna lub innych narzędzi elektrycznych niezbędnych do wykonania danej czynności w ogrodzie.
• Urazy związane z podnoszeniem ciężarów – podnoszenie ciężkich przedmiotów takich jak donice, worki z ziemią, sprzętów ogrodowych może prowadzić do kontuzji pleców.
• Zagrożenia wynikające ze strony zwierząt – najczęściej są to nieoczekiwane spotkania z insektami, których ugryzienie może wywoływać reakcje alergiczne, a czasami stanowić zagrożenie dla życia jak w przypadku ukąszenia żmij czy szerszenia.
• Zatrucia – wynikające z właściwości trujących roślin.

W celu zachowania bezpieczeństwa swojego i innych warto mieć świadomość zagrożeń oraz zwracać uwagę na zasady bezpieczeństwa.

Jakie narzędzia ogrodowe spotykane przy pracach ogrodniczych mogą stanowić zagrożenie?

Narzędzia ogrodnicze stanowią nieodłączny element wyposażenia ogrodnika. Ułatwiają uprawę, pielęgnację, nawadnianie, przycinanie oraz wiele innych czynności związanych z ogrodem.

Przedmioty przeznaczone do pracy w ogródkach przy nieumiejętnym wykorzystaniu mogą stanowić zagrożenie dla ich użytkownika. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić podczas pracy z:

• Szpadlem – stosowanym do kopania, przekopywania i przesadzania roślin. Nieumiejętne wykorzystywanie jej na ogrodzie może prowadzić do urazów stóp.
• Siekiera – wykorzystywana do karczowania krzewów i cięcia drewna. Wyposażona w ostrze jest niezwykle niebezpiecznym narzędziem. Jej stosowanie wymaga szczególnej uwagi, nierozwaga może prowadzić do trwałych urazów kończyn.
• Sekator – przeznaczony do przycinania kwiatów i krzewów. Stanowi ryzyko dla palców dłoni.
• Widły – służą do napowietrzania i rozluźniania gleby, usuwania chwastów. Podobnie jak szpadel może stanowić zagrożenie dla stóp i generować poważne urazy.
• Podkaszarka – narzędzie ręczne do koszenia trawy w trudno dostępnych miejscach. Stanowi zagrożenie dla nieodpowiednio zabezpieczonych stóp. Może prowadzić do porażenia prądem.
• Drabina – narzędzie umożliwiające pracę na wysokości. Należy zachować ostrożność podczas pracy na wysokości. Niewłaściwe jej stosowanie może prowadzić do urazów mechanicznych.

Przedstawione powyżej narzędzia ogrodowe pokazują, że bez względu na charakter prac ich stosowanie powinno być umiejętne i rozważne.

Jakie środki ochrony możemy zastosować, aby być bezpiecznym podczas prac ogrodowych?

Przed rozpoczęciem prac w ogrodzie należy zapoznać się z rodzajem prac, jakie chcemy wykonywać. Zidentyfikować potencjalne zagrożenia oraz wyposażyć się w środki ochrony.

Najczęściej stosowane środki ochrony to:

• Rękawice ochronne – chronią dłonie przed urazami mechanicznymi, zranieniem, podrażnieniem skóry. Zabezpieczą przed trującymi właściwościami roślin, ostrymi krawędziami narzędzi czy ukąszeniami insektów mieszkających w ziemi.
• Okulary ochronne – chronią oczy przed światłem słonecznym, odłamkami czy pyłami. Doskonale sprawdzą się podczas pracy z obróbką drewna i koszeniu trawników.
• Maski i maseczki ochronne – stosowane, gdy praca generuje kurz, pył lub podczas rozpylania środków chemicznych do nawozu i ochrony roślin. Zastosowanie tej formy ochrony pozwala uniknąć wdychania szkodliwych substancji chemicznych.
• Odzież robocza – odzież przeznaczona do charakteru wykonywanej pracy. Powinna być wygodna, przewiewna, ale także chronić ciało. Wybór długich spodni zapewni ochronę przed promieniami słonecznymi, czy skaleczeniami i ubrudzeniem podczas koszenia. Koszulka z długim rękawem zapewni ochronę podczas przycinania roślin, co pozwoli zminimalizować otarcia i skaleczenia. Wygodne i stabilne obuwie ochronne może zapewnić ochronę stóp przed wilgocią.
• Filtry UV – praca w ogrodzie niesie za sobą możliwość narażenia się na promieniowanie UV, dlatego warto stosować odpowiednie do pogody filtry chroniące skórę przed poparzeniami.
• Przemyślana technika podnoszenia ciężkich przedmiotów – pozwoli uniknąć urazów kręgosłupa i konsekwencji zdrowotnych związanych z noszeniem zbyt ciężkich rzeczy.
• Środki ochrony przed insektami – środki odstraszające takie jak spraye, kremy, urządzenia rozpylające środki odstraszające owady i kleszcze.

Należy pamiętać o wyposażeniu altanki ogrodowej lub domu w apteczkę pierwszej pomocy i gaśnicę, która może być pomocna w sytuacjach awaryjnych. Apteczka pozwoli opatrzyć rany, a gaśnica ugasić pożar.

Jak bezpiecznie serwisować narzędzia ogrodowe?

Serwisowanie narzędzi ogrodowych jest kluczowym elementem dbania o ich sprawność i wydłużenie ich żywotności. Jak w takim razie robić to bezpiecznie, aby uniknąć urazów?

• Przed rozpoczęciem konserwacji narzędzi lub przygotowaniem ich do pracy w ogrodzie należy zapoznać się z instrukcją urządzenia zamieszczoną w opakowaniu produktu oraz odłączyć go od prądu.
• Należy dopasować odpowiedni strój ochronny do zagrożeń, jakie może generować konserwowane przez nas urządzenie. Najczęściej są to: rękawice ochronne, gogle ochronne, odpowiednia odzież robocza np. fartuch ochronny, maski przeciwpyłowe.
• Korzystaj z odpowiednich narzędzi i przestrzegaj instrukcji podczas ostrzenia narzędzi takich jak siekiera czy sekator, pozwoli to uniknąć skaleczeń i długo gojących się ran.
• Pamiętaj, że prace mające na celu konserwacje powinny odbywać się na stabilnym podłożu, co pozwoli uniknąć upadków lub przewróceń narzędzi.
• Upewnij się, że narzędzia elektryczne nie są używane w miejscach, gdzie występuje dostęp do wody, a ich zanurzenie może doprowadzić do porażenia elektrycznego i zwarcia instalacji lub korozji.
• Przechowuj narzędzia zgodnie z zaleceniami producenta, niedostępnym dla dzieci lub zwierząt. Również z dala od źródeł wilgoci. Magazynuj narzędzia w sposób uporządkowany w celu uniknięcia ich zrzucenia przy ich wyciąganiu. Pozwoli to uniknąć niespodziewanych urazów.
• Montaż i demontaż narzędzi powinien odbywać się przemyślanie, zgodnie z zaleceniami producenta. Wszystkie ostre elementy powinny zostać zabezpieczone.

Wszystkie działania serwisowe powinny odbywać się zgodnie z zaleceniami odpowiedniego przygotowania oraz z zachowaniem ostrożności. Pozwoli to na wykonanie tej czynności sprawnie i bezpiecznie. Jeżeli konserwacja i przygotowanie narzędzi do pracy przerasta nasze umiejętności, warto pozostawić te działania specjaliście.

Bezpieczeństwo nasze czy innych osób powinno być zawsze na pierwszym miejscu nawet w przypadku prac w ogrodach. Odpowiednie zabezpieczenie się przed ryzykiem pozwoli ograniczyć urazy i wykonać pracę sprawnie oraz odpowiednio reagować na sytuacje kryzysowe.