Sezon na kleszcze? Start!

Kleszcze to pasożyty spokrewnione z pająkami. Znane są ze swoich zdolności do zasysania krwi żywiciela. Najczęstszymi jego żywicielami są ptaki, ssaki i ludzie. Sposób ich odżywiania powoduje swoiste zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt z powodu przenoszenia przez nich chorób takich jak: borelioza czy kleszczowego zapalenia opon mózgowych.

 

 

Co powinniśmy wiedzieć o kleszczach?

Kleszcze przechodzą przez czterostopniowy cykl życiowy, który obejmuje jajo, larwę, nimfę i dorosłego osobnika zwanego kleszczem. Cykl życia tych pasożytów może obejmować od kilku tygodni do kilku lat w zależności od gatunku i warunków, w jakich przyjdzie mu bytować.

Są często spotykane na wilgotnych, zalesionych lub trawiastych terenach, ale spotkać je można również w przydomowych ogrodach, parkach, obszarach podmokłych a nawet na terenach zabudowanych.

Ich największa aktywność przypada na okres wiosny i lata, zwłaszcza gdy pogoda jest ciepła, a wilgotność powietrza dość odczuwalna. Nie należy ich ignorować również jesienią czy zimą, szczególnie gdy temperatura powietrza nie jest na tyle niska, by uniemożliwić im bytowanie w środowisku naturalnym.

Niepozorne z wyglądu mogą przeżyć bez jedzenia nawet kilka miesięcy i wbrew pozorom nie należą do rodziny owadów. Wyposażone w specjalne struktury na swoim ciele, takie jak haczykowate struktury na nogach, które pomagają im przyczepić się do skóry żywiciela i utrzymać się na nim przez długi czas podczas ssania krwi. Po przyczepieniu się do skóry swojej ofiary, pompują krew zwiększając swoją objętość. Proces ten trwa od kilku godzin do kilku dni, zazwyczaj nie odczepia się sam.

 

 

Kto i kiedy może być narażony na działanie kleszczy w środowisku pracy?

Kleszcze stanowią poważne zagrożenie dla pracowników wykonujących prace w środowiskach zielonych. Ryzyko dostania się pasożyta do skóry wzrasta w gałęziach gospodarki takich jak ogrodnictwo, leśnictwo, prace terenowe, prace porządkowe. Problem kleszczy i chorób, jakie powodują jest powszechnie ignorowany w środowiskach pracy. Poważne powikłania wynikające z problemów zdrowotnych pracowników mogą generować dłuższe zwolnienia chorobowe lub niezdolność do pracy.
Zachęca się pracodawców do podjęcia następujących działań mogących zmniejszyć wyżej wymienione ryzyko:

• Zapewnienie odpowiedniej odzieży roboczej – odzież robocza i obuwie ochronne wykorzystywane do prac w terenach trawiastych lub zalesionych powinno osłaniać całą powierzchnię ciała, uniemożliwiając w ten sposób dostęp pasożyta do skóry.
• Wyposażenie pracowników w środki osłaniające – stosowanie środków odstraszających pozwala uniknąć ugryzienia.
• Edukacja pracowników – zwiększanie świadomości pracowników na temat zagrożeń związanych z kleszczami. Informowanie o sposobach zapobiegania ryzyku, stosowania środków ochrony i poprawnego sprawdzania ciała oraz postępowania w przypadku, gdy wystąpi zdarzenie bytowania pasożyta.

• Przestrzeganie zasad i środków ostrożności zmniejszy ryzyko powikłań po ukąszeniu i ograniczy rozprzestrzenianie się groźnych dla zdrowia chorób, które często są bardzo trudne do leczenia. Takie działania przyczynią się do zapewnienia bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy.

 

 

 

Jak postępować w przypadku ugryzienia kleszcza?

W przypadku ukąszenia kleszcza bardzo ważna jest szybka reakcja, aby zapobiec możliwym powikłaniom wynikającym z przenoszeniem chorób w krwiobiegu. Wiedza ta sprawdzi się zarówno w środowisku pracy jak i życiu codzienny.

Kiedy zauważysz kleszcza, podejmij poniższe działania:

• Usuń kleszcza z naskórka przy pomocy pęsety lub specjalnego do tego narzędzia. Bardzo ważne jest, aby kleszcz nie bytował na żywicielu przez długi czas, gdyż zwiększa to ryzyko zachorowania na groźne dla życia i zdrowia choroby, które on przenosi. Należy usnąć go w całości. Rozczłonowanie pasożyta nie jest jednoznaczne z rozwiązaniem problemu.
• Oczyść miejsce ukąszenia – należy dokładnie umyć miejsce, w którym nastąpiło ugryzienie wodą z mydłem lub środkiem antyseptycznym, niwelując w ten sposób rozwinięcie się infekcji.
• Obserwuj miejsce ugryzienia – powinno się przez dłuższy czas kontrolować stan naskórka w miejscu bytowania pasożyta. Do częstych objawów wskazujących na ukąszenie kleszcze zalicza się rumień, obrzęk, ból. Dodatkowo można zaobserwować podniesioną temperaturę ciała, co wskazuje na walkę organizmu z infekcją.
• Zachowaj kleszcza – po usunięciu kleszcza powinno się go zachować w zamkniętym pojemniku, co pomoże w jego identyfikacji u specjalisty udzielającego pomocy.
• Skonsultuj się z lekarzem – każde objawy mogące wskazywać na wystąpienia kleszcza należy konsultować z lekarzem. Pozwoli to na szybką reakcje na zdarzenie i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

 

 

Jakie środki ochrony może wdrożyć pracodawca?

Oprócz edukacji pracowników w zakresie niebezpieczeństw wynikających z wystąpienia kleszcza pracodawca może udostępnić odpowiednie środki ochrony przeznaczone dla takich celów.

Na rynku dostępne są różne rozwiązania dedykowane problemowi, jakie stwarzają kleszcze.

Możemy wyróżnić:

• Apteczka pierwszej pomocy DIN 13164 - to zestaw produktów zawierających najważniejsze elementy do udzielania pierwszej pomocy.

• Pinceta Cederroth 10 cm REF 1875 - przeznaczona jest do użycia podczas udzielania pierwszej pomocy podczas wyjmowania kleszcza z miejsca ukąszenia.

• Płyn w sprayu do przemywania oczu i ran Plum - oczyszcza zranione bądź zakażone miejsce w wyniku działania kleszcza i przynosi ulgę.

• Bros Spray na komary – środek odstraszający na komary, meszki i kleszcze.

 

Przedstawione produkty pomogą w przypadku zagrożenia występującego ze strony kleszczy, zmniejszą ryzyko ugryzienia oraz rozprzestrzeniania się chorób powodujących początkowo  niepozorne problemy ze zdrowiem. W przypadku, gdy pracownik zgłasza obecność kleszcza, ważne jest, aby działać szybko i skutecznie oraz zapewnić mu odpowiednią opiekę przedmedyczną. Przestrzeganie odpowiednich procedur postępowania może pomóc w zapewnieniu bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Należy też pamiętać, że każdy taki incydent powinien być udokumentowany zgodnie z procedurami występującymi w danej organizacji.