
Urazy oczu to jeden z najczęściej występujących wypadków, do których dochodzi w miejscach pracy. Szczególnie narażeni są na nie pracownicy branż takich jak przemysł, budownictwo, laboratoria czy prac charakteryzujących się działaniami związanymi z wykorzystywaniem substancji chemicznych. Głównym czynnikiem generującym tego typu wypadki jest pośpiech, nieuwaga lub brak wiedzy z zakresu powierzonych działań.
Jakie są przyczyny urazów wzroku?
Urazy wzroku oprócz typowej nieuwagi ludzkiej w dużej mierze mogą być spowodowane czynnikami występującymi w środowisku pracy. W zależności od charakteru działalność i firmy ryzyko to może być mniejsze lub większe, co zawsze wymaga odpowiedniej reakcji. Do przyczyn występowania zranień oczu najczęściej wyróżnić można:
- Dostanie się do wnętrza oka ciała obcego – zazwyczaj są to materiały występujące w środowisku pracy takie jak pył, drzazgi, odpryski metalu, włókna lub inne materiały wykorzystywane do wytwarzania produktów lub ich serwisowania.
- Działanie substancji chemicznych – narażeni na nie są często pracownicy zawodów takich jak laboranci, pracownicy przemysłu chemicznego czy rolnicy. Działanie tych substancji może powodować podrażnienia, oparzenia, wywoływać reakcje alergiczne i inne obrażenia.
- Działanie promieniowania UV – to powszechne zjawisko w przemyśle budowlanym, rolniczym lub w środowisku o dużym natężeniu słonecznym. Częstym problemem staje się uszkodzenie wzroku spowodowane zbyt długą ekspozycją na promieniowanie słoneczne
- Korzystanie z urządzeń i maszyn – nieprawidłowe użycie narzędzi, urządzeń mechanicznych, elektrycznych czy pneumatycznych może powodować urazy w obrębie oczu.
- Wykonywanie prac na wysokości – to urazy powodowane upadającymi przedmiotami czy substancjami
- Ignorowanie zasad bezpieczeństwa – niewykonywanie szkoleń pracowniczych przed podejmowaną pracą czy niedostateczne przeszkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa, brak wyposażenia w odpowiednie środki ochrony indywidualnej i nieprzestrzeganie przepisów to główne powody wypadków nie tylko obejmujące obszar twarzy
- Nieodpowiednie zabezpieczenie miejsca pracy – dotyczy często ostrych przedmiotów, narzędzi, wystających elementów, co w połączeniu z pośpiechem i nieuwagą zwiększa ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji.
Wszystkie powyższe czynniki w większości spowodowane są brakiem stosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Świadomość zagrożeń i ich przeciwdziałanie są kluczowe do minimalizowania ryzyka.
Jak postępować w przypadku wystąpienia urazu oczu?
Pierwsza pomoc przy wystąpieniu wypadku w obrębie wzroku jest bardzo ważna dla zmniejszenia powikłań, które mogą być następstwem zbyt wydłużonego oczekiwania na pomoc. Podejmując działanie, ważne jest, aby zachować spokój. Dotyczy to osoby udzielającej pomocy, jak i samego poszkodowanego. Rozważne działania i współpraca na polu poszkodowany – udzielający pomocy pozwoli uniknąć komplikacji i zapewni sprawną reakcję. Ważne jest, aby osoba poszkodowana nie dotykała i nie przecierała oczu. Takie zachowanie może roznieść substancję na większy obszar narządu wzroku, spowodować dodatkowe urazy i w efekcie pogorszyć stan zdrowia. Oko objęte urazem powinno zostać zabezpieczone. Jeśli obiekt nadal znajduje się w oku, nie powinno się go usuwać samodzielnie. W przypadku dostania się odłamka należy zasłonić oko gazą lub opatrunkiem, ograniczając w ten sposób możliwość kolejnych ranień, skaleczeń lub zatarć.
W przypadku urazu oczu w wyniku dostania się substancji chemicznej należy natychmiast spłukać oczy czystą, chłodną wodą przez co najmniej 15-20 minut. Powieki powinny pozostać otwarte, aby przeprowadzana czynność obejmowała cały obszar oka. Nie wolno natomiast stosować żadnych leków bez konsultacji z lekarzem. Nieprawidłowe podawanie lekarstw może pogorszyć stan osoby poszkodowanej i narazić ją na trwały uszczerbek na zdrowiu. Jeżeli jedno oko zostało narażone na zranienie, należy zabezpieczyć też to drugie. Każdy uraz oczu powinien być skonsultowany z lekarzem. Często błahe uszkodzenia niosą za sobą poważne konsekwencje zdrowotne, uniemożliwiając często powrót do wykonywanej pracy. Nie należy również stosować opatrunków bezpośrednio na chore oko bez konsultacji medycznej. Dodatkową wskazówką może być unikanie przez poszkodowanego jasnego światła, które często powoduje ból i dyskomfort. Dobrą praktyką w tej sytuacji jest zasłonienie oka opatrunkiem lub chusteczką, zmniejszając w ten sposób ekspozycję na światło.
Szybka reakcja i odpowiednia pomoc jest ważna dla zminimalizowania obrażeń poszkodowanego.
Jak zapobiegać urazom wzroku?
Prewencja to doskonały sposób ograniczania wszelkich wypadków występujących w środowisku pracy. Podejmowanie działań w tym zakresie obniża wskaźnik wypadkowości, chroni pracowników i pracodawcę, pozwala uniknąć problemów prawnych i finansowych.
Do sposobów przeciwdziałania urazom wzroku zaliczyć można:
- Stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej – obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie odpowiednich środków ochrony. W przypadku pracowników gdzie ryzyko narażenia narządu wzroku jest wysokie, powinno stosować się okulary ochronne, maski ochronne, przesłony, osłony twarzy, które zabezpieczają przed uderzeniami lub dostaniem się cząsteczek, substancji chemicznych, promieniowaniem UV lub innymi czynnikami mogącymi stanowić bezpośrednie zagrożenie. Oprócz samego zakupu wymienionych środków ochrony ważne jest ich odpowiedni dobór, aby spełniały normy bezpieczeństwa i realnie odpowiadały na istniejące ryzyko.
- Wyszkolenie pracowników – to informowanie przez pracodawcę o występujących zagrożeniach na stanowiskach pracy i przeszkolenie w zakresie bezpiecznego postępowania. Takie działanie pozwoli na uświadomić pracowników o konsekwencjach podejmowania ryzykownych zachowań i uczulić na ich występowanie. Świadomość występowania zagrożeń zwiększa czujność osób wykonujących pracę.
- Ograniczenie ekspozycji na niebezpieczne substancje-pracodawcy powinni podjąć odpowiednie środki ostrożności, aby zminimalizować ryzyko ekspozycji pracowników na substancje chemiczne, które mogą być szkodliwe dla oczu. To może obejmować zastosowanie wentylacji, stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej i ograniczenie czasu kontaktu z niebezpiecznymi substancjami.
- Regularne przeglądy stanowisk pracy – to identyfikowanie potencjalnych zagrożeń dla zdrowia pracowników zanim one wystąpią oraz możliwość wdrażania działań, które pozwolą wyeliminować zdarzenia wypadkowe.
- Natychmiastowa reakcja na wypadek – szybkie podjęcie działań oraz zapewnienie dostępu do środków pierwszej pomocy to jedne z najważniejszych działań mogących zapewnić pierwszą pomoc osobie poszkodowanej przed przyjazdem odpowiednich służb.
- Edukacja pracowników – podejmowanie inicjatyw na temat poszerzania wiedzy i świadomości pracowników w zakresie urazów narządu wzroku.
Powyższe czynniki pomagają zapewnić bezpieczne warunki pracy, co widocznie wpływa na poprawę bezpieczeństwa organizacji. W przypadku występowania urazu należy zgłosić go osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo w miejscu pracy.
Jakie rozwiązania dostępne na rynku są popularne w przypadku urazów oczu?
Na rynku dostępnych jest wiele produktów mających na celu łagodzenie urazów oczu. Należy pamiętać, że każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia i musi zostać skonsultowany z lekarzem.
Najczęściej wybieranym produktem w zakładach pracy, w których występuje ryzyko urazów wzroku są płuczki do oczu. Płuczki do oczu wypłukują ciała stałe, rozcieńczają i wypłukiwują niebezpieczne substancje, neutralizują działanie czynników szkodliwych. Chętnie wybierane są do laboratoriów, magazynów chemicznych, zakładów przemysłowych. Obfity strumień roztworu i konstrukcja opakowania pozwala kierować strumień prosto do oka.
Przykładowe płuczki do oczu dostępne na rynku:
- Płuczka do oczu Cederroth Eye Wash 500 ml z uchwytem ściennym
- Płyn do płukania oczu Plum Eye Wash 200 ml
- Stacja do płukania oczu Cederroth Eye Wash Station 721500
Kolejnym popularnym produktem są oczomyjki służące do płukania oczu i twarzy po kontakcie z substancjami chemicznymi. Możliwość szybkiego opłukania twarzy zmniejsza działanie czynników niebezpiecznych. Oczomyjki możemy podzielić w zależności na ich budowę na: stojące, montowane do ściany, z misą lub bez oraz w zależności na sposób uruchamiania strumienia wody. Specjalnie skonstruowana końcówka pozwala przyłożyć myjkę ze strumieniem wody prosto do oka. Oczomyjki wykorzystywane są w dużych zakładach chemicznych lub przemysłowych, gdzie zagrożenie substancjami jest wysoko prawdopodobne.
Przykładowe oczomyjki dostępne na rynku:
- Oczomyjka montowana do ściany 30x40x33,5cm BOCCHI SAFE WORK
- Myjka do oczu montowana do podłogi 103x40x25,5 cm BOCCHI SAFE
- Oczomyjka montowana do blatu na wężu TOF 110/5
W zależności od wyboru sposobu przystąpienia do pierwszej pomocy w zakresie ochrony wzroku należy pamiętać, jak prawidłowo korzystać z oczomyjki lub płuczki do oczu. Tylko odpowiednie zastosowanie dostępnych narzędzi pozwala przeprowadzić pierwszą pomoc narządu wzroku.