
Instrukcja BHP - Wózek widłowy
ESB-IN-C-040
ESB-IN-BW-040
Wózki widłowe są niezbędne w realizacji procesów magazynowych. Prawidłowa obsługi wózka jest warunkiem bezpiecznej jazdy, a także ciągłości funkcjonowania zakładu. Niebezpieczne operowaniem pojazdem może grozić poważnymi konsekwencjami: wypadkami przy pracy, postojami, a także zniszczeniem mienia. Oprócz umiejętności obsługi wózka, operator musi cechować się sumiennością i dokładnością pracy. Dzięki czemu, pozwoli to zminimalizować ryzyko wystąpienia sytuacji niebezpiecznych.
Cel instrukcji:
Głównym celem Instrukcji jest przekazanie informacji o:
· Bezpiecznym wykonywaniu obowiązków służbowych na stanowisku pracy – operator wózka widłowego.
· Wykazie środków ochrony indywidualnej, które należy bezwzględnie stosować.
· Czynnościach zabronionych w trakcie pracy.
· Postępowaniu w przypadku wystąpienia awarii.
Zapisy ogólne
· Do obsługi wózków jezdniowych z napędem silnikowym dopuszcza się osobę, która:
- Ma ukończone 18 lat
- Ma odpowiedni stan zdrowia potwierdzony zaświadczeniem lekarza medycyny pracy
- Odbyła szkolenie BHP, w tym instruktaż stanowiskowy na stanowisku operatora
- Zapoznała się z instrukcjami dot. bezpieczeństwa (pracy z wózkiem, składowania i magazynowania, ruchu wewnątrz zakładowego itp.) oraz instrukcją obsługi wózków.
- Do obsługi wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia dopuszcza się osobę, która posiada zaświadczenie kwalifikacyjne wydane przez UDT na konkretny rodzaj wózka.
- Do obsługi wózków jezdniowych, innych niż podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia, dopuszcza się osobę, która: 1) posiada zaświadczenie ukończenia szkolenia potwierdzającego nabyte umiejętności w oparciu o programy opracowane lub zatwierdzone przez Urząd Dozoru Technicznego lub
2) posiada dokument uprawniający do kierowania pojazdami silnikowymi lub zespołami składającymi się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy uzyskane na podstawie przepisów w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami.
· Operator wózka zasilanego gazem oraz osoba dokonująca wymiany butli z gazem w tych wózkach są przeszkoleni w zakresie bezpiecznego użytkowania butli, w tym ich bezpiecznej wymiany.
· Przed dopuszczeniem do pracy operator wózka zapoznaje się w szczególności z: instrukcją wózka jezdniowego w zakresie czynności powierzonych przez organizatora pracy; ryzykiem zawodowym i instrukcją bezpieczeństwa prac transportowych.
· Przed przekazaniem wózka do użytkowania należy zapewnić kontrolę stanu technicznego pojazdu. Wynik należy odnotować w „Książce eksploatacji”.
· Konstrukcja wózka oraz jego osprzęt powinny być zgodne z dokumentacją techniczno – ruchową.
· Pracodawca jest obowiązany zapewnić odpowiedni nadzór nad pracami transportowymi przy użyciu wózków.
· W pomieszczeniach zagrożonych pożarem lub wybuchem jest dopuszczalne używanie wyłącznie wózków jezdniowych dostosowanych przez producenta do pracy w tych warunkach i oznaczonych zgodnie z przepisami dotyczącymi wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku.
· Prace wykonywane przy użyciu wózka jezdniowego, stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego, związanego z warunkami panującymi w miejscu transportu, operator wózka wykonuje na podstawie pisemnego polecenia otrzymanego od organizatora pracy, uzgodnionego z właścicielem lub użytkownikiem terenu, na którym prace są w wykonywane.
· W pomieszczeniach pracy jest dopuszczalne używanie wózków jezdniowych z silnikiem spalinowym, o ile substancje szkodliwe wydalane z silnika i hałas związany z jego pracą nie powodują przekroczenia wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, określonych w przepisach w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, i nie istnieje zagrożenie wybuchem.
Wymagana środki ochrony indywidualnej
Przystępując do pracy pracownik powinien być wypoczęty, trzeźwy i ubrany w odzież roboczą obowiązującą na stanowisku pracy podczas wszystkich czynności, a używane środki ochronne muszą posiadać wymagany certyfikat, znak bezpieczeństwa oraz deklaracje zgodności z normami wprowadzonymi do obowiązkowego stosowania w Polsce.
Wykaz niezbędnych środków ochrony indywidualnej:
· Kask ochronny
· Obuwie ochronne
· Rękawice ochronne
· Odzież robocza
· Kamizelka odblaskowa
Podstawowe czynności przed rozpoczęciem pracy:
· Sprawdzić ostatni wpis do książki obsługi codziennej wózka widłowego.
· Przeprowadzić kontrolę stanu technicznego pojazdu. Sprawdzić elementy i mechanizmy m.in. układ hamulcowy, kierowniczy, napędowy, mechanizm podnoszenia, sterowania oraz osprzęt roboczy) wózka mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji.
· Skontrolować poziom oleju, paliwa i innych płynów eksploatacyjnych np. poziom elektrolitu, ilość płynu chłodzącego, stan akumulatorów itp.
· Sprawdzić stan oświetlenia i sygnalizacji, prawidłowość działania urządzeń pomiarowo-kontrolnych oraz elementów i urządzeń zabezpieczających operatora wózka i osoby współuczestniczące w pracach transportowych.
· Odnotować stan sprawności wózka w książce obsługi codziennej wózka widłowego, a w razie zauważenia usterek i niesprawności zgłosić je przełożonemu.
· Na bieżąco zgłaszać operatorowi szczegółowe informacje o zmianach warunków (dot. np. właściwości ładunku, zagrożeń, stanu dróg, organizacji pracy).
· Przed rozpoczęciem pracy w pomieszczeniach zagrożonych pożarem lub wybuchem oraz związanej z transportem materiałów niebezpiecznych sprawdza się stan techniczny elementów współpracujących wyposażenia wózka jezdniowego oraz urządzeń niezbędnych do bezpiecznego wykonania pracy i zapewnienia bezpieczeństwa otoczeniu.
Czynności podczas pracy:
· Przed uruchomieniem wózka upewnić się, czy nie zagraża to bezpieczeństwu jazdy.
· Dostosować siedzisko w kabinie wózka widłowego do indywidualnych potrzeb.
· W razie potrzeby operator oraz osoby bezpośrednio uczestniczące, powinny stosować odpowiednią ochronę indywidualną (kaski, rękawice ochronne).
· Być zwróconym przodem do wózka podczas wchodzenia i schodzenia z niego.
· Operator jest zobowiązany przestrzegać przepisów ruchu drogowego oraz instrukcji organizacji transportu na terenie zakładu.+1
· W czasie jazdy operator powinien: - jechać (z ładunkiem lub bez) tylko z widłami w pozycji opuszczonej (300 mm nad poziomem posadzki) i maksymalnie przechylonymi do tyłu; - unikać gwałtownego hamowania, skręcania i przyśpieszania (zwłaszcza posiadając ładunek); - zapiąć pasy i trzymać nogi na podeście oraz nie wystawiać kończyn poza obrys wózka; - jechać tyłem tylko przy zjeżdżaniu z ładunkiem z pochyłości i gdy ładunek zasłania widok do przodu; - zmniejszyć prędkość przy wzmożonym ruchu, przejazdach przez przejścia i na zakrętach; - zachować bezpieczną odległość od innych pojazdów oraz od przemieszczających się osób; - prowadzić wózek jezdniowy z prędkością maksymalną dostosowaną do warunków występujących w zakładzie pracy, umożliwiającą bezpieczne zatrzymanie w sytuacji awaryjnej;
· Na rampach załadowczych i pochyłościach nie wykonywać skrętów. Nie zostawiać pojazdu na wspomnianych miejscach, w przypadku jego awarii zaklinować koła.
· Zachować uwagę i nie przekraczać dopuszczalnych obciążeń wózka, ramp załadunkowych, samochodów itd.+2
· Wewnątrz hal poruszać się po wyznaczonych drogach transportowych.
· Obniżać prędkość w miejscach o słabej widoczności np.. na narożnikach, w drzwiach i innych potencjalnie niebezpiecznych miejscach.
· Manewry podnoszenia i opuszczania ładunku wykonywać płynnie i ostrożnie, zwracając uwagę na obecność osób postronnych.+3
· Podczas postoju, przed opuszczeniem wózka, zabezpieczyć wózek przed jego samoczynnym ruszeniem oraz opuścić widły.
· Stosować się do zasad bezpiecznego składowania i magazynowania.
· Podczas używania przedłużek do wideł należy stosować bolce zabezpieczające.
· W obszarze wysokiego składowania należy mieć założony kask ochronny (także przy przebywaniu poza wózkiem).
· Używać sygnałów dźwiękowych w miejscach krzyżowania się dróg transportowych lub niewystarczającej widoczność.+4
· Przestrzegać ustalonych prędkości. Dostosować prędkość do występujących warunków w zakładzie pracy, umożliwiającą bezpieczne zatrzymanie w sytuacji awaryjnej.
· Czynności transportowe związane z podnoszeniem, opuszczeniem i składowaniem towaru wykonuje się po uprzednim zatrzymaniu pojazdu i zaciągnięciu hamulca pomocniczego.
· „Przed wjazdem do wagonów kolejowych, pojazdów samochodowych oraz na rampy statków powietrznych i wodnych operator wózka: sprawdza, czy masa wózka jezdniowego wraz z ładunkiem nie przekracza dopuszczalnych obciążeń i umożliwia bezpieczny wjazd i wyjazd; stosuje odpowiednie środki mające na celu zabezpieczenie przed możliwością przemieszczenia się transportowanego ładunku; otrzymuje od organizatora pracy informację dotyczącą sposobu załadunku i wyładunku.„
· Zwracać uwagę na pieszych.
· UWAGA!! Przewożenie osób na wózkach jezdniowych jest dopuszczalne, TYLKO POD WARUNKIEM, że są do tego przystosowane przez producenta i posiadają specjalnie skonstruowaną do tego celu platforme.
Czynności po zakończeniu pracy:
· Opuścić widły na ziemię/posadzkę.
· Odstawić wózek na wyznaczone miejsce, zaciągnąć hamulec pomocniczy, pozostawić wózek z masztem pochylonym do przodu i dźwignie w neutralnym położeniu.
· Oczyścić wózek, w razie potrzeby podłączyć akumulator do ładowania. W przypadku wózków zasilanych LPG zakręcić butlę, silnik pracuje do samoczynnego zgaśnięcia.
· Zabezpieczyć wózek przed użyciem go przez osoby nieupoważnione. Wylogować się z systemu lub wyciągnąć kluczyki ze stacyjki, następnie odłożyć je w bezpieczne miejsce.
· Dokonać oględzin po wyjściu z wózka.
· Wpisać ewentualne uwagi o stanie wózka do „książki obsługi codziennej wózka widłowego”.
Czynności zabronione:
· Niedopuszczalne jest wykonywanie pracy przy użyciu niesprawnego wózka jezdniowego, a także w sposób niezgodny z przeznaczeniem określonym w instrukcji wózka jezdniowego.
· Przekraczanie dopuszczalnej nośności wózka lub podnoszenie ładunków przy użyciu tylko jednej widły.
· Przewożenie ładunków niedostosowanych do wymiarów platformy ładunkowej wózka.
· Pozostawianie wózka w miejscach niedozwolonych.
· Podnoszenie i przewożenie osób na widłach lub pomoście wózka niedostosowanego fabrycznie do tego celu;
· Używanie wózków na nawierzchni o pochyleniu niezgodnym z dokumentacją techniczno - ruchową;
· Dokonywanie zmian konstrukcyjnych wózka, napraw przez osoby nieupoważnione i demontaż urządzeń sygnalizacyjnych /zabezpieczających.
· Dopuszczanie do pracy osób nieupoważnionych.
· Jazda wózkiem z uniesionymi widłami.
· Palenie papierosów, rozmawianie przez telefon, słuchanie muzyki przez słuchawki i inne zachowania, które mogą utrudniać jazdę.
· Wysokość podnoszenia oraz udźwig wózka jezdniowego podnośnikowego z mechanicznym napędem podnoszenia wyposażonego w pomost nie mogą przekraczać wielkości określonych w instrukcji wózka jezdniowego.
· Używanie wózka jezdniowego w miejscach o niesprawdzonej wytrzymałości podłoża lub o wytrzymałości mniejszej niż wymagana dla obciążonego wózka jezdniowego.
· Używanie wózka jezdniowego w miejscach nieoświetlonych, chyba że wózek jezdniowy jest wyposażony w światła odpowiednie do rodzaju i miejsca wykonywanej pracy.
· Obciążanie wózka jezdniowego ponad jego dopuszczalną ładowność określoną w instrukcji wózka jezdniowego.
· Używanie wózka jezdniowego w warunkach niestabilnego lub śliskiego podłoża uniemożliwiającego bezpieczne transportowanie ładunków.
· Podnoszenie ładunków niezabezpieczonych.
· Prowadzenie wózka pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
· Wyskakiwanie z wózka podczas jego opuszczania. Operator musi korzystać ze stopni i poręczy w trakcie schodzenia z wózka.
Postępowanie w sytuacjach awaryjnych:
· W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości natychmiast zaniechać pracy i zgłosić nieprawidłowości przełożonemu.
· W przypadku wypadku lub sytuacji potencjalnie wypadkowej niezwłocznie zgłosić to przełożonym
· Poszkodowanym należy udzielić pierwszej pomocy zgodnie z instrukcją i wezwać pomoc medyczną.
Ważne telefony

Centrum Powiadomiania Ratunkowego
112
Państwowe Ratownictwo Medyczne
999
Straż Pożarna
998
Policja
997
+1 +2 +3 +4
Pamiętaj o stosowaniu środków ochrony indywidualnej
+5
Podstawa prawna
Kodeks pracy [t.j.] Art. 2374 §1 Pracodawca jest obowiązany zaznajomić pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac
Kodeks pracy [t.j.] Art. 2091 §1 Pracodawca jest obowiązany: 1) zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,
Kodeks pracy [t.j.] Art. 211 Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika […]
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07.10.2010 r. [ze zm.] w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Kup szkolenie