Istotne informacje dotyczące planu ewakuacji - co warto wiedzieć?

Plany ewakuacyjne stanowią jeden z najważniejszych dokumentów z zakresu bezpieczeństwa. Polskie prawo przewiduje konieczność sporządzania i przekazywania planów ewakuacji budynków w określonych sytuacjach. Jeżeli zastanawiasz się, czy taki obowiązek spoczywa również na przedsiębiorcy, albo nie wiesz, co powinien zawierać prosty plan ewakuacji, nasz poniższy poradnik rozjaśni wszystkie te kwestie!

Plan ewakuacji budynku - podstawowe informacje

Bezpieczeństwo danego obiektu oraz pracujących w nim pracowników zależy nie tylko od zabezpieczeń ppoż. i wdrożenia zasad BHP. Czasem wbrew najlepszym staraniom dochodzi do powstania zagrożenia. Dlatego tak istotne jest posiadanie procedur, które w takich sytuacjach są w stanie znacznie zwiększyć efektywność działań służb ratowniczych, a przez to zwiększyć bezpieczeństwo ludzi.

Doskonałym tego przykładem jest plan ewakuacji budynku, który zgodnie z prawem musi być w Polsce wdrożony przez wybrane podmioty. Plan ewakuacji to szczegółowy opis procedur i kierunków działania określonych w celu bezpiecznego opuszczenia budynku lub obszaru w przypadku zagrożenia, takiego jak pożar, zalanie, czy inne sytuacje awaryjne.

Plany ewakuacyjne - podstawy prawne

Obowiązek wdrożenia planu ewakuacji jest ściśle określone przez prawo. Wynika to z przepisów Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Rozporządzenie to nakłada obowiązek zapewnienia i wdrożenia planu ewakuacyjnego w przypadku obiektów, których kubatura łączna bądź jej część przekracza 1000 m³. W przypadku budynków inwentarskich i magazynowych cezura wynosi 1500 m³.

Konieczność stworzenia planu ewakuacyjnego spoczywa w pierwszej kolejności na właścicielu obiektu, ale również - jeśli są - jego zarządcy bądź jego użytkownikach. Oprócz tego warto wskazać, że plany ewakuacyjne stosowane są obowiązkowo przez wiele innych obiektów, np. obiektów użyteczności publicznej, takich jak urzędy powiatowe.

Uwaga: Nawet jeżeli firma nie jest zobligowana do wdrożenia planu ewakuacji, wciąż ma obowiązek umieszczania oznaczeń bezpieczeństwa i higieny pracy!

Zobacz profesjonalne oznaczenia ewakuacyjne BHP dla firm!

Kto musi wdrożyć plan ewakuacji budynku?

W Polsce obowiązek opracowania planu ewakuacyjnego budynku dotyczy głównie miejsc, w których gromadzi się duża liczba osób oraz obiektów wielkopowierzchniowych. Plany ewakuacyjne posiadają także obiekty administracji publicznej.

Kto musi wdrożyć plan ewakuacji budynku? Najczęściej plany ewakuacyjne muszą posiadać:

• Obiekty użyteczności publicznej - m.in. szkoły, uczelnie, szpitale, hotele, teatry, kina, centra handlowe, stacje benzynowe i nie tylko,
• Obiekty przemysłowe, produkcyjne i magazynowe - wymóg przygotowania planu ewakuacji zależy także od wielkości budynku, jednak w większości przypadków firmy produkcyjne i logistyczne muszą posiadać zatwierdzony plan ewakuacji,
• Instytucje administracji publicznej - wszystkie urzędy gminne i powiatowe, ministerstwa oraz pozostałe instytucje administracji publicznej muszą mieć opracowane plany ewakuacyjne,
• Miejsca zgromadzeń - do tej kategorii zaliczają się różnego rodzaju teatry na otwartej przestrzeni, sale koncertowe i sportowe, czyli obiekty wielkopowierzchniowe, które są przygotowane do pomieszczenia dużej liczby uczestników.

Niektóre budynki i obiekty, zwłaszcza mniejsze i o mniejszej liczbie użytkowników, mogą być zwolnione z obowiązku opracowania planu ewakuacyjnego. Nie oznacza to jednak, że właściciel firmy nie może przygotować planu ewakuacji - to wciąż niezwykle zalecane działanie, które poprawi bezpieczeństwo obiektu.

Plan ewakuacji - co musi zawierać?

Bez względu na to, czy podmiot jest zobowiązany do sporządzenia szczegółowego, czy ogólnego planu ewakuacyjnego budynku, można wyróżnić pewne obszary, które muszą znaleźć się w każdym tego typu dokumencie. Warto też pamiętać, że nawet prosty plan ewakuacji musi zawierać dokładne schematy budynku, które muszą być opracowane zgodnie ze standardami architektonicznymi i spełniać wymogi techniczne. Z tego powodu plany ewakuacyjne opracowywane są najczęściej przez specjalistów ds. bezpieczeństwa, którzy mają doświadczenie praktyczne i kompetencje merytoryczne w sporządzaniu takiej dokumentacji.

Co zatem powinien uwzględniać plan ewakuacji budynku? Istotne informacje dotyczące planu ewakuacji obejmują:

• Schemat budynku - plan ewakuacji powinien zawierać aktualny schemat budynku, obejmujący wszystkie piętra, korytarze, schody ewakuacyjne, wyjścia i miejsca zbiórki.
• Oznakowanie dróg ewakuacyjnych - jednoznaczne oznaczenie dróg ewakuacyjnych, wyjść, korytarzy i schodów jest kluczowe dla szybkiego i bezpiecznego opuszczenia budynku w sytuacji zagrożenia.
• Lokalizacja środków gaśniczych, bezpieczników elektrycznych i innych istotnych elementów elektrycznych oraz ochrony ppoż. - w planie ewakuacyjnym muszą znajdować się informacje o lokalizacji gaśnic, hydrantów, bezpieczników, alarmów, jeśli są zainstalowane i innych ważnych elementów. Powinny one być naniesione również na schemat techniczny budynku. Dane te są bardzo ważne w przypadku podjęcia akcji przeciwpożarowych.
• Miejsce zbiórki i procesy ewakuacyjne - plan ewakuacji budynku musi określać precyzyjne miejsce zbiórki, czyli zewnętrzny, bezpieczny punkt, do którego ścieżką ewakuacyjną kierowani są wszyscy pracownicy i inne osoby obecne w budynku. Określenie punktu zbiórki ułatwia proces ewakuacji, a także sprawdzenie obecności wszystkich osób i przyczynia się do lepszej koordynacji działań służb ratowniczych. Warto pamiętać też o tym, że obowiązkiem pracodawcy jest przeszkolenie pracowników i poinformowanie ich o miejscu zbiórki oraz ich roli w przypadku ewakuacji.
• Procedury alarmowania: - w planie ewakuacji powinny być zawarte precyzyjne procedury dotyczące alarmowania. To obejmuje rodzaj alarmu, urządzenia sygnalizacyjne oraz odpowiedzialności osób w przypadku wykrycia zagrożenia.
• Informacje medyczne - plan ewakuacji może być dodatkowo wyposażony w informację o miejscu przechowywania apteczek i środków pierwszej pomocy, a także o inne informacje potencjalnie przydatne dla służb ratunkowych.

Sporządzając plan ewakuacji budynku, należy pamiętać o tym, że jego celem jest lepsza współpraca ze służbami ratowniczymi. Zgłoszone plany będą dostępne w przypadku podjęcia działań i mogą ułatwić koordynację.

Najważniejsze informacje o planach ewakuacji - podsumowanie

Znajomość i skuteczna implementacja planu ewakuacji są kluczowe dla minimalizowania ryzyka i zapewnienia bezpieczeństwa osób przebywających w danym budynku. Chociaż zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów obowiązek zapewnienia i wdrożenia ochrony ppoż., w tym planu ewakuacji budynku, nie spoczywa na wszystkich przedsiębiorcach, wciąż warto takie opracowanie zrealizować. Nawet gdy nie spełnia się wymogów przewidzianych w przytaczanym rozporządzeniu, plan ewakuacyjny jest w stanie realnie zwiększyć bezpieczeństwo pracowników i wszystkich osób obecnych w zakładzie. Aby jednak osiągnąć zamierzony rezultat, warto skorzystać z pomocy specjalistów.