Instrukcje stanowiskowe i BHP

Koniecznym jest stosowanie specjalistycznego oznaczenia bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy. Wymagane jest nie tylko zastosowanie tablic BHP, ale także instrukcji stanowiskowych, które informują o specyfice i zagrożeniach związanych z danym rodzajem prac. Dziś instrukcje tego typu można kupić gotowe, dzięki czemu nie trzeba obawiać się o zgodność z normami. Zobacz poniżej, czym są i jak wyglądają instrukcje stanowiskowe / BHP, kiedy musisz wyposażyć w nie swój zakład pracy oraz jakie wybrać!

Czym są instrukcje stanowiskowe i dlaczego trzeba z nich korzystać?

Instrukcje stanowiskowe to informacje dotyczące wszystkich najważniejszych aspektów związanych z daną pracą z perspektywy bezpieczeństwa. Zgodnie z art. 237, § 2 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy. Elementów tych absolutnie nie można pomijać i bagatelizować, ponieważ może to prowadzić do niekorzystnych konsekwencji prawnych dla pracodawcy.

Zastanawiając się, co powinna zawierać instrukcja obsługi BHP i stanowiskowa, warto sięgnąć po Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zawartość instrukcji stanowiskowych jest dokładnie określona i składa się z informacji dotyczących:

• czynności wykonywanych przed rozpoczęciem pracy,
• zasad i metod bezpiecznego wykonywania pracy,
• czynności, które należy wykonać po zakończeniu pracy na stanowisku,
• reguł postępowania w sytuacjach awaryjnych.

Jak widać, instrukcja stanowiskowa to wzór sposobów postępowania od etapu przygotowawczego do zakończenia pracy na danym stanowisku. Taka struktura szczególnie znajduje zastosowanie w przypadku obsługi maszyn produkcyjnych, które nierzadko należy odpowiednio przygotować na początku, jak i na końcu, po wykonaniu głównych czynności.

Instrukcje stanowiskowe to jeden z wielu elementów, które muszą znaleźć się na wyposażeniu miejsca pracy. Kolejnym są tablice ze znakami BHP - sprawdź nasz poradnik poniżej:

→ Przewodnik po znakach BHP. Kompletny poradnik, jak je rozpoznawać

Instrukcje stanowiskowe i BHP a przepisy i wymogi prawne

Nie każdy przedsiębiorca zdaje sobie sprawę z tego, że stosowanie instrukcji stanowiskowych jest prawnym wymogiem nakładanym na pracodawcę lub właściciela zakładu. Obowiązuje bez względu na stosunek prawny między wykonawcą prac a zlecającym (np. pracodawca-pracownik, zleceniodawca-zleceniobiorca). Instrukcje stanowiskowe są konieczne wszędzie tam, gdzie wykonywane są prace, które mogą zagrażać zdrowiu lub życiu pracowników. Choć najczęściej pierwszym skojarzeniem dla takiej definicji są ciężkie prace maszynowe, nie tylko produkcja musi używać instrukcji stanowiskowych.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2 lipca 1997 r. obowiązek zastosowania instrukcji występuje bez względu na stanowisko pracy, jeśli tylko istnieją jakiekolwiek czynności związane z daną pracą, które mogą stanowić zagrożenie. Wobec tak szerokiego i nieostrego ujęcia prawnego w praktyce przyjęło się stosować instrukcje dla wszystkich stanowisk w zakładach wymagających pracy fizycznej, magazynach, na produkcji, ale także w biurach.

Aktualnie obowiązujące akty prawne nie precyzują szczegółowo dokładnych informacji, jakie powinny się znaleźć na karcie, oprócz tego, że mają one przedstawiać cztery wymienione wcześniej zagadnienia bezpieczeństwa. Konkretyzacja byłaby też poniekąd niemożliwa ze względu na mnogość zastosowań instrukcji BHP - tysięcy rodzajów maszyn i prac. W związku z tym obowiązek umieszczenia instrukcji stanowiskowych ma charakter przyczynowy i powstaje zawsze wtedy, gdy dane stanowisko może powodować zagrożenie.

Instrukcje stanowiskowe a instrukcje BHP. Czy to jest to samo?

Instrukcja stanowiskowa często określana jest jako instrukcja BHP na stanowisku pracy lub instrukcja stanowiskowa BHP. Nie jest to błędem, ponieważ każda instrukcja stanowiskowa dotyczy norm i praw zw. z bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP). W sensie ścisłym jednak można powiedzieć, że instrukcja BHP jest szerszym pojęciem, obejmującym nie tylko konkretne zalecenia i ostrzeżenia dot. pracy np. z danym elektronarzędziem, lecz również ogólne środki bezpieczeństwa i sposób postępowania w zakładzie pracy. Z kolei sama instrukcja stanowiskowa ma węższy charakter; zawiera kompletne informacje dotyczące wybranego, konkretnego zagadnienia, np. obsługi frezarki.

W zakładzie pracy powinny być rozmieszczone zarówno instrukcje stanowiskowe, jak i znaki BHP. Stosuje się je w celach informacyjnych, ostrzegawczych oraz sygnalizacji niebezpieczeństwa. Klikając poniżej, sprawdzisz, jak zróżnicowane mogą być te oznaczenia!

→ Nowoczesne oznakowanie BHP dla firmy

Instrukcje BHP - przykłady

Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy są bardzo zróżnicowane, a pula dostępnych wariantów z roku na rok rośnie. Wynika to z faktu powstawania nowych maszyn i stanowisk pracy, które wymagają specjalistycznego oznaczenia. Instrukcje mogą dotyczyć zarówno obsługi danego urządzenia, np. wykrawarki, jak i charakteru oraz procesu związanego z daną pracą, np. magazynowaniem w pomieszczeniach biurowych. Poniżej znajdziesz kilka przykładów pokazujących, co powinny zawierać instrukcje stanowiskowe BHP z krótkim omówieniem!

Instrukcja BHP - Prace niebezpieczne pożarowo (ESB-IN-BW-061) - instrukcja przedstawia zagrożenia związane z pracą związaną z ryzykiem wystąpienia pożaru, przedstawia wymogi środowiskowo-techniczne i działania, które należy podjąć przed, w trakcie oraz po wykonaniu pracy.

Instrukcja BHP - laminator (ESB-IN-BW-030) - typ szczegółowej instrukcji przedmiotowej, związanej z prezentacją specyfiki i zagrożeń dotyczących pracy z laminatorem. Na karcie wyodrębniono czynności do przeprowadzenia po zakończeniu pracy, czynności zabronione i postępowanie w sytuacjach awaryjnych.

Instrukcja BHP - obsługa koca gaśniczego (ESB-IN-BW-065) - instrukcja obsługi koca gaśniczego zgodna z normą bezpieczeństwa ppoż., zawierająca dokładne instrukcje dotyczące sposobu obsługi środka gaśniczego i zapisy uwzględniające czynności zabronione.

Instrukcja BHP - Magazynowanie w pomieszczeniach biurowych (ESB-IN-C-062) - instrukcja objaśniająca specyfikę pracy związanej z magazynowaniem towarów w pomieszczeniach klasyfikowanych jako obiekty biurowe. Spełnia wszystkie normy bezpieczeństwa. Umożliwia zapoznanie się z wymogami, jak i postępowaniem w sytuacjach awaryjnych.

Instrukcja BHP - Praca z elektronarzędziami (ESB-IN-052) - instrukcja stanowiska pracy związanego z wykorzystywaniem elektronarzędzi objaśnia zakres postępowania i czynności, a także przedstawia wymagane środki ochrony indywidualnej, w które musi być wyposażony pracownik.

Opracowanie instrukcji stanowiskowych BHP. Na kim ciąży odpowiedzialność?

Chociaż za brak instrukcji stanowiskowych w miejscu pracy odpowiada właściciel firmy, przytaczane Rozporządzenie nie precyzuje dokładnie, na kim ciąży obowiązek opracowania informacji. Oznacza to, że instrukcje BHP na stanowisku pracy nie muszą być opracowane przez pracodawcę, ale np. zatrudnionego specjalistę BHP lub firmę zewnętrzną specjalizującą się w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Śmiało można więc korzystać z gotowych tablic, jeżeli odzwierciedlają one stan faktyczny w zakładzie (np. rodzaj elektronarzędzia, z którego korzystają pracownicy). Produkty, jakie zobaczą Państwo w naszym sklepie, przygotowane zostały w oparciu zarówno o wykładnię prawa, jak i dobrze znaną praktykę, dzięki czemu w kompleksowy sposób stanowią pomoc dla pracowników oraz zabezpieczenie dla właściciela zakładu.

Prowadząc zakład pracy, nie warto decydować się na półśrodki. Już teraz wyposaż się w profesjonalne oznaczenia spełniające wszystkie wymogi prawne. Dostępne w atrakcyjnych cenach tablice znajdziesz tutaj: instrukcje i znaki BHP!

Instrukcje stanowiskowe i BHP - podsumowanie

Instrukcje stanowiskowe są obowiązkowe w każdym zakładzie pracy w zależności od wykonywanej w nim pracy. Pracownicy muszą mieć możliwość zapoznania się z warunkami przygotowania do pracy na określonym stanowisku, sposobem korzystania z danego narzędzia i postępowaniem awaryjnym w razie sytuacji niebezpiecznej. Aby w pełni rzetelnie i profesjonalnie zrealizować ten obowiązek, najłatwiej jest wyposażyć się w sprawdzone i niedrogie instrukcje, które zostały przygotowane przez specjalistów BHP!

Bibliografia:

Kodeks pracy, art. 237, § 2 (Dz.U. 2023.1465).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844 z późn. zm.).