Producenci
Instrukcje BHP muszą znajdować się w każdym zakładzie pracy. Przepisy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy są pod tym względem jednoznaczne. Tablice z regulaminem będą jednak wyglądały inaczej w zależności od branży i specyfiki pracy. W tym artykule omówimy najważniejsze aspekty związane z bezpieczeństwem pracowników i obowiązkiem stosowania instrukcji BHP w zakładach pracy.
Spis treści:
Czym są instrukcje BHP? Definicja i aspekty prawne
Instrukcje BHP w miejscu pracy pozwalają pracownikom na bieżąco mieć dostęp do określonych sposobów wykonywania działań i procesów. Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy to dokumenty obejmujące zbiory zasad i wytycznych dotyczących bezpiecznego wykonywania pracy w zakładzie. Zgodnie z polskim prawem dokumenty te są obligatoryjne dla każdego zakładu pracy. Kwestie te reguluje m.in. Kodeks pracy i Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ogólne, jak i instrukcje stanowiskowe BHP, muszą zawierać wszystkie informacje niezbędne pracownikom do wykonywania czynności na terenie zakładu w sposób bezpieczny. Chociaż struktura instrukcji nie różni się znacznie od siebie, pracodawca powinien mieć przygotowaną instrukcję indywidualną, która faktycznie określa ewentualne ryzyka związane z konkretnymi stanowiskami.
Wybierz profesjonalnie przygotowaną instrukcję BHP!
Sprawdź dedykowane instrukcje stanowiskowe BHP!
Wykaz instrukcji BHP
Instrukcje BHP możemy podzielić na kilka różnych rodzajów z zależności do przeznaczenia, branży, w jakiej działa firma i jej indywidualnej specyfiki. Najczęściej wyróżniamy następujące rodzaje instrukcji BHP:
- ogólne instrukcje BHP - ogólne instrukcje zawierają podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, m.in. reguły dotyczące korzystania ze środków ochrony ciała i głowy, a także procedury bezpieczeństwa uruchamiane w razie wystąpienia zagrożenia.
- instrukcje stanowiskowe BHP - szczegółowe instrukcje związane z konkretnym stanowiskiem pracy. Instrukcje stanowiskowe BHP powinny zawierać wykaz ryzyk związanych z pracą na danym stanowisku, prezentować zasady bezpiecznego korzystania z narzędzi i urządzeń, a także zawierać wykaz procedur działania w razie wystąpienia zagrożeń i awarii.
- instrukcje transportowe - wyznaczają zasady związane z logistyką i transportem towarów. Należą do specjalistycznych instrukcji, których stosowanie nie jest obowiązkowe dla wszystkich zakładów pracy. Mogą obejmować m.in. zasady obsługi środków transportu, zasady przewożenia materiałów łatwopalnych i niebezpiecznych.
- instrukcje pożarowe - inny przykład niezwykle ważnego i wymaganego przez prawo dokumentu, który musi znaleźć się w zakładzie pracy. Instrukcje pożarowe (lub przeciwpożarowe) wyznaczają zasady postępowania w przypadku wybuchu pożaru i wskazują procedury ewakuacji.
- instrukcje maszynowe - specjalistyczne instrukcje BHP prezentujące najważniejsze informacje związane z obsługą danego rodzaju maszyny. Powinny znajdować się na bądź bezpośrednio przy maszynie i zawierać informacje szczegółowe, dostosowane do konkretnego modelu.
Powyższy wykaz instrukcji BHP nie ma charakteru zamkniętego. Obecnie mamy do czynienia z sytuacji, kiedy często tworzone są instrukcje specjalnego zastosowania, które nie zostały określone prawem. Jest to dobry trend, ponieważ o ile przepisy jasno wskazują na konieczność posiadania instrukcji w zakładzie pracy, o tyle sama treść takich dokumentów powinna być możliwie najbardziej zindywidualizowana. Zwiększy to bezpieczeństwo pracy pracowników.
Główne funkcje instrukcji BHP
Zarówno instrukcje stanowiskowe BHP, jak i ogólne instalowane we wszystkich zakładach pracy, pełnią różne funkcje. Nadrzędnym celem jest oczywiście zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom. Cel ten realizowany jest za pomocą szczegółowych funkcji, m.in.:
- informacyjna - instrukcje BHP stanowią istotny zbiór informacji o zakładzie pracy, możliwych ryzykach i procedurach alarmowych. Dzięki temu pracownicy są świadomi potencjalnych zagrożeń i mogą podejmować odpowiednie działania.
- edukacyjna - instrukcje BHP wykorzystywane są również do edukacji. Często na tablicach zawarte są dodatkowe informacje, np. elementy przeprowadzania resuscytacji.
- organizacyjna - zasady organizacyjnej wyznaczane przez instrukcje określają jasny podział ról i działania poszczególnych pracowników w przypadku wystąpienia zagrożenia. Reguły dotyczące przeprowadzania ewakuacji pomagają w skutecznej i zorganizowanej akcji ratunkowej.
Gdzie powiesić instrukcję BHP w pracy?
Chociaż przepisy nie precyzują dokładnie, gdzie należy umieścić instrukcje BHP, istotne jest to, aby znajdowały się one w ogólnodostępnym, łatwo zauważalnym miejscu. Aspekt ten wyznacza pracodawca. Najczęściej instrukcja BHP wywieszana jest w głównych pomieszczeniach, w których na co dzień gromadzi się najwięcej pracowników. Może to być np. główna hala montażowa firmy. Zaleca się jednak nie wieszać instrukcji w pomieszczeniach socjalnych. Jeżeli chodzi o instrukcje stanowiskowe, w tym przypadku sprawa jest jednoznaczna - powinny znajdować się one bezpośrednio w miejscu pracy dla danego stanowiska.
Najważniejsze informacje o instrukcjach BHP - podsumowanie
Instrukcja BHP stanowi zbiór zasad dotyczących zarówno bezpieczeństwa, jak i procedur awaryjnych wdrożonych w przedsiębiorstwie. Możemy wyróżnić wiele rodzajów tego typu dokumentów, z których najpopularniejsze są ogólne instrukcje BHP oraz instrukcje stanowiskowe BHP.
Każdy pracodawca, bez względu na rodzaj branży i wielkość przedsiębiorstwa, jest prawnie zobligowany do publikacji takich dokumentów. Powinny one znajdować się w miejscach ogólnodostępnych, a szczegółowe instrukcje, np. maszynowe, muszą być zlokalizowane bezpośrednio przy narzędziu wykorzystywanym do pracy. Na pracodawcy ciąży również obowiązek regularnego aktualizowania instrukcji BHP.
