Producenci
Każda praca jest trudna, ale praca z uciążliwymi czynnikami wpływającymi na nasze działania przez dłuższy czas może być niebezpieczna dla zdrowia. Ochrona przed czynnikami uciążliwymi i szkodliwymi jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy i prawem pracownika. Zobacz, jakie wyróżniamy czynniki uciążliwe i szkodliwe w miejscu pracy oraz w jaki sposób należy je identyfikować i im przeciwdziałać!
Spis treści:
Czynniki uciążliwe w miejscu pracy
Czynniki uciążliwe to oficjalne określenie nazywające zespół środków i bodźców, które negatywnie wpływają na kondycję i zdolności człowieka w miejscu pracy. Oddziaływanie czynników uciążliwych wiąże z utratą koncentracji, może powodować złe samopoczucie i nadmierne zmęczenie, które również będą przekładać się na niższą efektywność pracy.
W przeciwieństwie do czynników szkodliwych czynniki uciążliwe nie stanowią zagrożenia ani dla zdrowia, ani życia człowieka. Nie przeprowadzono jeszcze dokładnych badań pozwalających na ustalenie NDS i czasookresów występowania efektów działania czynników uciążliwych dla pracownika. Z pewnością więcej informacji medycznych dostarczą aktualnie przeprowadzane badania. Na ten moment jednak, zgodnie z nazwą, czynniki uciążliwe nie są niebezpieczne, lecz stanowią wciąż realne i istotne utrudnienie w wykonywaniu pracy. Co ważne, utrudnienie to nie wynika z działań czy decyzji podejmowanych przez pracownika, lecz z niezależnych czynników zewnętrznych.
Sprawdź profesjonalne środki ochrony oczu
przeciwdziałające wizualnym czynnikom uciążliwym!
Co należy do grupy czynników uciążliwych w miejscu pracy?
Istnieje bardzo wiele czynników uciążliwych, a prace nad ich poznawaniem, analizą i klasyfikacją cały czas trwają. Oficjalnie do głównych czynników uciążliwych zaliczamy:
- prace monotypowe,
- hałas infradźwiękowy,
- obciążenie psychiczne,
- obciążenie statyczne,
- pracę na wysokości,
- niewłaściwe oświetlenie,
- niewłaściwą wilgoć powietrza,
- promieniowanie laserowe,
- nadmierne wibracje.
Powyższa lista czynników uciążliwych w miejscu pracy nie jest skończona - cały czas jest rozwijana. Istnieje wiele różnych czynników, które wymagają dalszego poznania.
Czynniki szkodliwe i czynniki uciążliwe - przykłady
Warto zaznaczyć, że różnica między tym, co jest czynnikiem szkodliwym, a co jest definiowane jako czynnik uciążliwy, nie musi mieć charakteru jakościowego. Często bowiem przynależność do poszczególnej grupy nie wynika z różnicy w samym działaniu bodźca, ale czasu wystawianie się na to działanie bądź intensywności tego działania. Przykłady? Czynniki uciążliwe tak naprawdę znajdują się wokół nas. Weźmy za przykład z pozoru nic nie znaczącą, mrugającą energicznie świetlówkę w laboratorium. Taka świetlówka może nie zaliczać się do żadnej z powyższych kategorii. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę fakt, że jest to główne źródło oświetlenia w pomieszczeniu bez dostępu do okien oraz że pracownicy przebywają w takim pomieszczeniu co najmniej osiem godzin dziennie od od poniedziałku do piątku, prędko może się okazać, że jest to czynnik uciążliwy.
O ile przykłady czynników uciążliwych mogą być bardzo zróżnicowane, o tyle identyfikacja czynników uznawanych za szkodliwych jest łatwiejsza. Wynika to z faktu, że te ostatnie mogą być poznane w oparciu o już przeprowadzone badania medyczne, gdzie analizuje się wpływ danego czynnika na zdrowie człowieka. Czynniki szkodliwe to m.in.:
- chemia przemysłowa,
- długotrwała ekspozycja na intensywny hałas,
- krótkotrwała ekspozycja na hałas znacznie przekraczający normy,
- silne wibracje,
- bardzo wysoka lub niska temperatura,
- pyły i aerozole,
- niewłaściwa wentylacja, problemy z cyrkulacją powietrza,
- mikroorganizmy biologiczne, m.in. wirusy, bakterie, grzyby i pleśni.
- długookresowa praca w nocy.
Jak przeciwdziałać czynnikom uciążliwym w miejscu pracy?
Przeciwdziałanie czynnikom uciążliwym w miejscu pracy jest kluczowym elementem dbałości o zdrowie i dobre samopoczucie pracowników. Kodeks pracy narzuca pracodawcy odpowiedzialność nad dobrostanem pracowników oraz odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, które musi spełniać szereg norm i wytycznych.
Aby poprawić warunki pracy, pierwszym krokiem jest zidentyfikowanie, jakie mogą występować czynniki szkodliwe i uciążliwe. Trudno jest jednoznacznie wskazać na uniwersalne kroki, ponieważ w tym obszarze wiele zależy od specyfiki branży, konkretnego miejsca pracy, warunków otoczenia, a biorąc pod uwagę czynniki psychiczne i psychospołeczne - także od aspektów międzyludzkich.
Konkretne działania, które pracodawca na pewno powinien wykonać, to:
- analiza ryzyka zawodowego dla danych stanowisk,
- analiza jakości i ergonomii stanowisk pracy,
- weryfikacja stanu technicznego obiektu, klimatyzacji, sanitariatu i innych miejsc narażonych na rozwój mikroorganizmów,
- wyposażenie pracowników w wysokiej jakości narzędzia, wyposażenie i środki ochrony ciała,
- zapewnienie odpowiednich przerw i czasu na odpoczynek,
- elastyczne planowanie pracy zmianowej, szczególnie w przypadku wakatów przypadających na pracę w nocy,
- zadbanie o odpowiednią temperaturę i jakość powietrza,
- analizę oświetlenia i warunków dźwiękowych panujących w miejscu pracy,
- zapewnienie dostępu do wsparcia psychologicznego,
- kreowanie odpowiednich wartości i przyjaznego nastawienia w pracy.
Czynniki uciążliwe i szkodliwe w miejscu pracy - podsumowanie
Czynniki szkodliwe i uciążliwe powinny być szybko identyfikowane i zwalczane, ponieważ realnie wpływają na pogorszenie dobrostanu pracowników, zdolności koncentracji i uwagi. O ile świadomość czynników szkodliwych nie jest na najgorszym poziomie, problemem pozostają czynniki uciążliwe, które wciąż są poznawane i pozostają przedmiotem badań naukowych.
Trzeba pamiętać o tym, że skomplikowane, czasem subtelne zagrożenia, takie jak narażenie na długotrwałe dźwięk przerywany, nadmierny hałas, a nawet nieprawidłowo działającą klimatyzację, mogą wpływać negatywnie na dobre samopoczucie, efektywność zawodową i ogólne zdrowie. Z tego powodu przeciwdziałanie tego typu czynnikom powinno być nie tylko formalnością, ale codzienną rutyną w każdym profesjonalnym i odpowiedzialnym miejscu pracy!
